o devirde bu detaylandırmanın nasıl yapılabileceğini bilmeyenlerin bilimsel tarih yaklaşımı olmayan, propaganda amaçlı yanlı yorumlarıdır. 1. dünya savaşı'nda ordudan firar oranının % 50'leri bulduğu rivayet edilmektedir (kaynak:devletin silahlanması-eric jan zürcher). genel tablo buyken çanakkale'den 60 bin firar olmuş, onlar da zaten kürtlerle araplarmış demek, bugünden geçmişe bakarak belli etnik grupları karalama çabasından başka bir şey değildir. ayrı bir parantez olarak, o devirdeki nakliyat zorlukları düşünülürse, osmanlı devleti'nin, bugünkü uygulamanın aksine, askere aldıklarına memleketlerine yakın yerlerde askerlik yaptıracağını anlamak zor olmasa gerek. bu bağlamda "çanakkale'de niye kürt azdı" (önceden yoktu diyorlardı, şimdi argüman değişti) demek çok anlamlı değildir.
