en güzel örneği internette bir ara sık sık dolaşan maymunlarla ilgili deneydir.
bu deneye göre bir kafese 10 tane maymun, kafesin üst tarafına da muz koyulur. Bu 10 maymun muzları almak için yukarı her tırmandıklarında, üstlerine tazyikli su dökülür. Bunun üzerine maymunlar tırmanmayı bırakırlar. Bir süre sonra bu maymunlardan yarısı kafesten alınır ve yerlerine herşeyden habersiz 5 başka maymun koyulur. Bu yeni maymyunlar da muzları görür görmez tırmanmaya başlar. Ancak kötü tecrübeye sahip, ne olacağını bilen diğer 5 maymun bunların tırmanmalarını her defasında engeller. Ardından kötü tecrübeye sahip 5 maymun kaldırılır ve yerlerine yine herşeyden habersiz başka 5 maymun koyulur. Kafeste tazyikli su olayını bilen hiç maymun kalmamıştır artık. Yeni gelen 5 maymun da muzları görür görmez muzlara tırmanmaya çalışır. Ancak bu kez de, daha önce tırmanmaya çalışırken dayak yiyen ama su olayından habersiz 5 maymun yenilere engel olur.
Neden engel olduklarını bilmemektedirler ama denenmemesi gerektiğini öğrenmişlerdir. Deneseler başlarına bir şey gelmeyecektir belki de, ama öyle gelmiş, öyle gitmelidir...
