- bu ittifak bizi tarih önünde suçlu hale getirmemelidir. o nedenle biz, hükümetimizin acilen bir şeyler yapmasını diliyoruz. istanbul'a baskı yaparak, amerikalı, isviçreli, hollandalı ve iskandinavyalıların oluşturacağı tarafsız bir komisyonun, neler olduğunu araştırmak için, anadolu ve suriye'ye girişine izin verilmesini talep edin.
+ bu talebe alacağımız yanıtı, kendi başınıza hesap edebilecek kadar iyi tanıyorsunuz imparatorluğun yeni sahiplerini, bay lepsius.
...
+ çanakkale boğazı, kafkasya, filistin ve mezapotamya, bunlar bugün osmanlı cephesi olmaktan çok alman cephesidir. eğer bu cepheler çökerse, bütün savaş yapımız çöker. kendimizi komik duruma düşürmeden, osmanlı hükümeti'ni, kendi intiharımızla tehdit edemeyiz, majesteleri kralın şark'taki iktidarımıza verdiği büyük öneme işaret etme gereği bile duymuyorum. oysa osmanlıların bize kendilerini borçlu gibi değil, daha çok alacaklı gibi hissettiklerini bilmiyor musunuz ? ... bugün ermeni katlimı üzerine yüksek sesle feryat ederek öfkelenen aynı fransa ve ingiltere'nin bir süre sonra konuyu görmezden geldiğini görebilirsiniz kolayca. gerçek olan, bu konuda kozların ittihatçıların elinde bulunduğu ve bizim çok dikkatli davranarak imkanların sınırlarını göz önüne almak zorunda olduğumuzdur.
...
+ ben sadece, bu yüksek tarihsel güçler rolünü oynamak için talat ve enver'in, şeytani bir dehayla, en uygun anı fırsat bildiklerini kavrıyorum.
sayfa 470, 471.
( yani diyor ki, osmanlı'yı zor durumda bırakırsak bu bizim için kötü olur. o yüzden buna göz yummalıyız. yani almanya'yı aklıyor. son paragraftada osmanlıların bu durumdan yararlanarak bu soykırımı neden böyle bir zamanda yaptığını gerekçelendiriyor. yani bizim hep söylediğimiz, eğer osmanlı soykırım yapmak isteseydi, bunu neden dört bir yanda savaş yaparken, imkanları yetersizken yapsın ki sorusuna aklınca cevap veriyor )
ayrıca konuyla ilgili özdemir ince'nin bir yazısı ; http://hurarsiv.hurriyet....?id=297542&yazarid=72
