faşizm genel bir kavramdır. milliyetçilik ise faşizmin bir çeşididir.
faşizm başlığı altında türlere bakacak olursak;
milliyetçilik (ırkçı faşizm); milliyetçilik, kendi milletinden olmayanlara bir baskı aracına dönüşmüşse o zaman faşizmdir. burda baskı sözü çok önemli...
diğerleri;
dini faşizm; dini farklılıklara hürmet göstermeyip başka inançlara baskı uygulamak. bizde laiklik bir din gibi savunulup dindarlara baskı aracına döndüğü için faşizm olarak sayabiliriz ama çok eksi aldırıyor.
eğitimsel faşizm; eğitimlilerin kendilerini elit sayması.
zenginlik veya fakirlik faşizmi.
cinsel ayrımcılık faşizmi; feminizm veya ataerkil toplum.
sigara faşizmi; belirli bir sigara içenleri veya puro içenleri adam saymak gibi. komik geldi mi? son günlerde artık sigara içmeyenler, içenlere bir faşizm uyguluyor.
daha bir çok faşizm bulunabilir. faşizm; kendi gibi olmayanları veya kendi gibi düşünmeyenleri sevmemek değil onlara bir baskı uygulanmasını savunmak olarak özetlenebilir.
mesela ben kızımın bir diziyi izlemesine yasak koyuyorsam, bu bir baskı olduğu için faşizmdir. ancak insanların çocuklarına, yakınlarına baskı uygulaması faşizm olsa bile hakkıdır. yani hepimiz bir şekilde faşizmi aile içinde kabul ediyoruz.
faşizm kötü müdür? kötüdür. sebebine gelince kendi kaderini elinde bulundurmayan insan köledir ve insanlar farkına varmadan köleliği savunmaya başlar. bir insanın başka insandan farklılık sebebi, onun diğer insana baskı yapmasına neden olmaktadır. oysa her insan kendinin sahibidir. başkası onun üzerinde hak iddia edemez.
faşizm ise mahalle baskısı ile benzer bir tanımdır. her türlü sosyal baskı araçları birer faşizmdir. laiklerin dindarlara baskısı, dindarların laiklere baskısı, kadınların erkeklere baskısı, erkeklerin kadınlara baskısı, bir milletin başka millete baskısı vb. diye uzar gider.
Friedrich Nietzsche'nin üstinsan kavramı tüm bu sosyal farklılıklardan arınmış insan, yani insanın doğuştan içinde olan veya sonradan öğrendiği "egemen olup, baskı kurma isteklerinden arınması"dır. yani antifaşizmdir. çok ama çok garip şekilde üstinsan kavramını üstün insan olarak yorumlayan nazi almanya'sı kendine Friedrich Nietzsche'nin görüşlerini örnek aldığını söyler ise de taban tabana zıt yorumlamışlardır.
edit: sanırım yanlış anlaşıldım. özet olarak milliyetçilik faşizm değildir. ama faşizm olarak milliyetçilik kullanılabilmektedir. milliyetçilik başka millete baskıya dönüşürse o zaman faşizmdir.
"insanlar arasında her türlü farklılık faşizme dönüşebilir."
basit bir örnek vereyim. erkekler küpe takmıyoruz diye takana da "takma, takarsan seni işe almam" diye bir baskı uyguluyorsak bu faşizmdir. kimse küpe takmadığı için faşist olmaz. ama küpe takanı zorluyorsak o zaman faşistlik olur.
