fatin rüşdü zorlu (d. 20 nisan 1910, istanbul, osmanlı imparatorluğu ö. 16 eylül 1961, imralı adası, türkiye cumhuriyeti)
fatin rüşdü zorlu'nun dedesi rus ibrahim paşa osmanlı'ya sığınınca yusufelili zor derebeyi ali paşa'nın kızıyla evlendirildi. zorlu soy isminin kaynağı buradan gelmektedir. istanbulda doğdu. demokrat parti iktidarında başbakan olan adnan menderes ile bir noktada bacanak sayılabilirler. çünkü ikisinin de kayın valideleri kardeştir! demokrat parti (dp) iktidarı (1950-1960) döneminde başbakan yardımcılığı, devlet bakanlığı ve dışişleri bakanlığı yaptı, 27 mayıs darbesini gerçekleştiren milli birlik komitesi tarafından atanan yargıçlardan oluşan "yüksek adalet divanı" tarafından idama mahkûm edildi.
galatasaray lisesini, paris üniversitesi siyasal bilimler fakültesini ve cenevre üniversitesi hukuk fakültesini bitirdi. 1933 yılında atatürk'ün de hazır bulunduğu nikâhla dönemin dışişleri bakanı tevfik rüştü aras'ın kızı emel hanım'la evlendi ve 1936 yılında kızı sevin doğdu. 1936 montrö konferansına katıldı. paris ve kuybişef maslahatgüzarlığı, merkez şifre müdürlüğü yaptı. 1932den başlayarak dışişleri bakanlığına bağlı çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 1951de ekonomik işbirliği teşkilatı genel sekreteri oldu. 1952de büyükelçiliğe yükselerek kuzey atlantik antlaşması teşkilatında (nato) türkiye daimi temsilciliğine getirildi. 1959 yılında adnan menderes'le beraber, bilderberg toplantısına katıldı.
siyasal yaşama atıldığı 1954te, ardından 1957de demokrat partiden çanakkale milletvekili seçildi. adnan menderes hükümetlerinde başbakan yardımcılığı, (mayıs 1954 - kasım 1955), devlet bakanlığı (temmuz 1957 kasım 1957) ve dışişleri bakanlığında (kasım 1957 mayıs 1960) bulundu. 1957 yılında kıbrıs türkleri'ni eoka terörüne karşı korumak için türk mukavemet teşkilatı'nın kurulmasını sağladı. dışişlerinde güttüğü politika natoya bağlılığa dayanmakla birlikte, türkiye'nin ekonomik büyümesi için amerikadan azami miktarda mali kaynak sağlamaya yönelikti. 1974'de bülent ecevit'in başbakanlığı döneminde tsk tarafından gerçekleştirilen kıbrıs barış harekâtı'nın hukuki dayanağı, fatin rüştü zorlu'nun 11.02.1959'da isviçre'de yunanistan ve ingiltere ile birlikte imzaladığı zürih antlaşması'ndaki garantörlük hükmüdür.
zorlu, londra ve zürih antlaşmalarını gündeme getiren, kıbrıs mukavemet örgütünün oluşturulmasında rol alan bir adamdı. fatin rüştü zorludan sonradır ki bir yandan londra ve zürih antlaşmalarının temel taşlarının döşenmesi için çalışmalar başlamış, öte yandan, adada bir türk mukavemet teşkilatının kurulması için adımlar atılmıştı.
fatin rüştü zorlu, ağustos ayının son günü ingilterenin girişimiyle türk ve yunan hükümetlerinin de katıldığı londra konferansında kıbrısta ingilterenin yanı sıra, türkiyenin de söz hakkı olduğunu ısrarla savunmuştur.
konferansın ev sahipliğini yapan ingiliz dışişleri bakanı mac millan kıbrısın ingilterenin bir iç sorunu olduğu görüşünde ısrar ederken, zorlu adanın kaderinin sadece türkiye ile ingiltere arasında tayin edilebileceğini savunmuştu
zorlu, aynı gün bir yunan gazetesine verdiği demeçte komşuya bir kavşaktan ayrılan iki yoldan birisini seçmelerini belirterek ya kıbrıstan ya da türk dostluğundan vazgeçmelisiniz dedi. türk dışişleri bakanlığı koltuğunda ilk kez bir şahin oturuyordu.
fatin rüştü zorlu, uluslararası dengeleri de altüst edecek bir biçimde bu pasif politikaya son veriyor, türkiyenin ağırlığını koymasına vesile oluyordu. ve bu amaçla gizli bir yapılanma olan türk mukavemet teşkilatını kurduracaktı.
görüldüğü gibi, kıbrıs türktür davasının en temel dinamiğini oluşturan volkan, namı diğer türk mukavemet teşkilatının kurulması ve harekete geçirilmesinde en büyük paya sahip olan fatin rüştü zorludur ve bu milli duruşunun cezasını (!) da canıyla ödetmişlerdir. anlaşılan o ki emperyalizm intikamını feci bir şekilde almıştır.
edit: belli oluyordur ama gene de söyleyeyim.
(bkz: copy paste)
