devletin makro ekonomik dengeleri düzenlemek için kullandığı politikalardan biridir.
mahkumun ikileminde, her mahkum rasyonel hareket ettiğinde ikisi içinde en ideal çözüm olan birbirini ispiyonlamama yerine daha kötü bir çözüm olan birbirlerini ispiyonlamaya ulaşıyorlardı.
makroekonomide mahkumun ikileminden çok da farklı olmayan bir durum söz konusu. ekonomideki tüm oyuncuları mahkumlara benzetirsek tüm oyuncuların rasyonel hareket ettiklerinde toplum için en optimum sonuca ulaştırmaz bizi. yani her zaman rasyonel hareket etmek iyi değildir bazen duygusal olmak gerekir gibi bir sonuca da ulaşmayacam *
mahkumun ikileminde mahkumların arasına onların durumunu bilen bir agent yani aracı koyduğumuz zaman, mahkumlar kendileri için daha iyi olan sonuca yönelik hareket etmeye başlıyorlar. aynı şekilde de makroekonomide agent görevini üstlenen devlettir.
peki devlet ekonomiyi nasıl düzenler. işte bu noktada karşımıza iki seçenek çıkar
a) maliye politikası (fiscal policy)
b) para politikası (monetary policy)
ünlü ekonomist arkadaşlar hep bu konular üzerinde kafa yormuşlardır yani ne zaman maliye politakası uygulasak ne zaman para politikası. hala da cevap arıyorlar. ama ben buldum imf hangisini diyorsa onu uygulamayalim olsun bitsin:)
neyse konuyu dagitmadan acik da maliye politikasından bahsedem :
senaryomuzda ekomik kriz yasaniyor olsun, millet işten çıkarılıyor, üretim azalmış, medyada sürekli felaket senaryoları çiziliyor, sosyal patlama ne zaman yaşanacak diye bekleniyor. devlet baba acilen birşeyler yapmalı
devlet babamız burda iki şey yapabilir ya kendisi biryerlerden borç bulur; mal ve hizmet alır bu sayede ekonomi canlanir insanların ceplerine para girer, istihdam artar ya da özel-tüzel kişilerden topladığı vergileri azaltarak ceplerine giren parayı artırır ve aynı sonuca ulaşmaya çalışır. işte burda bahsedilen mal ve hizmet alımı kamusal harcamadır. devletin kamusal harcamaları düzenlemek yoluyla ekonomiye müdahelesine maliye politikası denir.
