hayat standartları, refah seviyesi ve ekonomi tarafından bakıldığındu şu an için doğruluk payı olan tesbit.
fakat çok değil 200 sene önceye baktığımızda yani sanayi inkilabından önceki dönemlere baktığımızda, islam ülkeleri ve de özellikle bu medeniyetin hamisi olan osmanlı "batı medeniyetinin" her anlamda önünde olduğunu görürüz. kısacası dünyadaki gelişmelere ayak uyduramazsan veyahut kendin üretemezsen elbetteki geri kalırsın. bu tamamen konjonktürle ilgisi olan birşey. ama biz de bir laf vardır keser döner sap döner gün gelir hesap döner.