bilimsel araştırmada 4 çeşidi olan olgudur:
`
bagimli degisken` (dependent variable): nedensellik bağıyla kurulan bir neden sonuç ilişkisinde sonuç olan ve araştırmacının ilgilendiği değişkendir.
bagimsiz degisken (independent variable): bağımlı değişkeni pozitif veya negatif yönde etkileyen değişkendir.
araci degisken (moderator variable): bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiye güçlü bir umulmadık etkisi olan değişkendir.
ilimlastirici degisken (mediator variable): bağımsız ve bağımlı değişkenler arasındaki nedensel ilişkiye giren değişkendir. bu değişken bağımsız değişkene göre bağımlı, bağımlı değişkene göre bağımsız değişkendir. bu değişken bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini kısmen * veya tamamen * üzerine alır ve bağımlı değişkene yansıtır.
