insanoglunun müzik sanatinda geldigi son noktadir. ötesi yoktur. 23 kalin ciltten olusurlar. herbiri birer muammadirlar. son derece karmasik olduklari icin cogunlugu hicbir sekilde ünlü olamamistir.
en ünlüsü kuskusuz, re minör toccata´dir. bu toccata, das orgelwerk´in belki de en basit, en basit armonilerin kullanildigi,seyirci tarafindan en kolay anlasilir parca oldugu icin o kadar ünlü olmustur.
o toccata´nin devaminda devasa bir "füg" vardir, mesela o füg karmasik oldugu icin önündeki toccata kadar ünlü olamamistir. bunun yaninda o toccatalar 5 adettirler, ve diger toccatalar da "hit" listesine hicbir zaman girememislerdir. mesela bunlarin hic kuskusuz en enterasanlarindan birisi "dorische" toccatadir.
...hele bir "fantasie und fuga, in g-moll für orgel" vardir ki, bütün müzigi asar, müzik ötesi bir zirvede öylece yerini alir. bu eser bwv 542 numaralidir.
orgel büchlein- org kitapcigi,almanca da "buch" kitap "büchlein" kitapcik demektir. eski kilise sarkilari üzerine yapilmis emprovizasyonlardir, ve emprovizasyon sanatinin geldigi son noktadir. eggebrecht jsb nin bu esere "kitap" degil "kitapcik" ismini vermesinin, biz ölümlülerle dalga gecmek amacli olmasinin hic de sacma bir önerme olmadigini yazmistir. "orgel büchlein" da bir degil iki degil bes setten olusur. hatta ayni sarki üzerine birden fazla emprovizeler mevcuttur ki, o emprovizasyonlarin bambaskaliklari, pek cok kimsenin -mesela brahms´in- kanini dondurmustur.
yalniz normal bir müzik dinleycisi bu eserleri,hele orgel büchlein´i son derece agir bulacaktir.
bunun disinda calinmasi da son derece güc olan bir dolu org prelüd-füg´ü mevcuttur. bildigim kadariyla bunlar 27 adettir, ve herbiri 13 ila 15 dakika arasinda sürmektedir. ayrieten "schübler koralleri" "kirchberger koralleri" de devasa müzik eserleridir.
das orgelwerk jsb nin bize nerelerde hangi boyutlarda düsünen bir deha oldugunu gözler önüne serer. bütün org virtüözlerinin bütün bach´i calmak en büyük idealleri olagelmistir. bütün org ouvre´sinin calindigi birkac kayit mevcuttur. bu kayitlar 20-22 cd uzunlugundadirlar. iki tanesini sahsen taniyorum, birisi wolfgang stockmeier´in caldigidir, cok iyi bir kayittir, bunun daha da üstünü dennis schmidt tarafindan 1960´li yillarda kayda alinmistir.
bach´in org eserleri, bu büyük dehanin sanati "sanat" icin yaptigi bir calismadir.seyircinin durumu bu eserlerde dikkate alinmamistir. müzik nasil olmasi gerekiyor idiyse öyle yazilmistir. o ünlü olmus toccatanin disinda hemen bütün diger parcalar, cok karmasiktirlar. bach´in org fügleri, diger enstrumanlar icin yazdigi füglerden daha karisiktirlar.
jsb isi leipzig´teki thomas kilisesinde org calmakti. kendisi org virtüözüydü zaten. org jsb icin "kendisini evinde hissettigi" enstrumandi- hos jsb ayni zamanda cok iyi de bir kemanciydi- ama gene de org´un kendisine imkanlari sonuna kadar kullanmis, ve hicbir diger besteciye benzemeyen düsnce boyutlarini bize das orgelwerk´de esine bir kez daha rastlanmayacak bir sekilde sergilemistir.
