Mahremiyet Arapça'dan dilimize intikal etmiş ve gizlilik, gizli olma durumu anlamına gelen isimdir. Bir kimsenin mahremiyetine girmek onun özel hayatını öğrenecek kadar ona yakın olmak anlamında dilimizde kullanılmaktadır.
Hasta mahremiyeti ise, hastalarımıza ait gizlilik, gizli olma durumunu ifade etmektedir. Bir hastanın mahremiyetine girmek onun hastalığı ile ilgili tüm bilgileri öğrenecek kadar ona yakın olmaktır.
Hastaların mahrem alanlarına ve gizlilik sınırlarına girme gücü hastaların tedavisi ile birebir ilgilenen hekim ve sağlık çalışanlarında bulunmaktadır. Hekimler ve sağlık çalışanları teşhis ve tedavi sürecinde hastaların kimse tarafından bilinmeyen, hatta bazen hastaların kendilerinin bile bilmediği sırlarına erişmektedir.
Özellikle toplum tarafından bilinen kişilerin özel hayatları ve hastalık yaşamları toplum tarafından merak konusu olmakta, bu toplumsal merak ve buna bağlı olarak edinilen kazanımlar nedeni ile kişisel mahremiyetin, hasta mahremiyetinin sergilenmesi cazip hale gelmektedir.
Ancak özel hayatın mahremiyeti insan haklarının en önemli maddelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Hastanın özel hayatının bir parçası olan ve hastalığı ile ilgili yaşamının mahremiyeti ise, temeli insan hakları olan hasta haklarının en önemli maddelerinden biridir.
Gerek özel hayatın mahremiyeti gerekse de hasta mahremiyeti hukuki anlamda teminat altına alınmıştır. Dolayısı ile yasal düzenlemeler ilgili diğer kişilere(hekim, sağlık çalışanı ve diğerleri) bir diğerinin özel hayatına ve sağlığı ile ilgili hayatına saygı gösterme, mahremiyetlerini koruma zorunluluğu getirmektedir. Bu zorunluluk hukuki anlamda sır saklama yükümlülüğü olarak tanımlanmaktadır.
Sır saklama yükümlülüğü yasal dayanağını Anayasa, Türk Medeni Kanunu, Borçlar Kanunu, Hasta Hakları Yönetmeliği, Yataklı Tedavi Kurumları işletme Yönetmeliği, Türk Deontoloji Nizamnamesi, Hekimlik Mesleği ve Etik Kuralları, Hipokrat Andı maddelerinden almaktadır. Anayasa'nın 20. Maddesi, Türk Ceza Kanunu'nun 135.136.137. Maddeleri, Borçlar Kanunu'nun 386.390. Maddeleri, Hasta Hakları Yönetmeliği 20.21.23. Maddeleri, Yataklı Tedavi Kurumları işletme Yönetmeliği 7. Maddesi, Türk Deontoloji Nizamnamesi 4. Maddesi, Hekimlik Mesleği ve Etik Kuralları 9. Maddesi ve Hipokrat Andı gerek hekimler ve sağlık çalışanları ve gerekse de diğer kişiler için sır saklama yükümlülüğü ile ilgili maddeleri içermektedir.
Aslında her ne kadar yasal düzenlemeler ile teminat altına alınmış olsa da, özel hayatın ve hastaların mahremiyetlerine saygılı olmak etik, ahlaki ve bazen toplumsal sorumluluk olarak karşımıza çıkmakta, hatta toplumsal bilinç yaratmayı da zorunlu hale getirmektedir.
Özel hayatın ve hasta mahremiyetinin gerek yasal, gerekse de etik, ahlaki, toplumsal istismarının toplum tarafından algılandığı noktada bu veriye olan talep azalacak veya azaltılacak olup, talebin azalması ise arzın önlenmesine neden olacaktır. *
