Namaz gibi oruç da Güneşe ayarlı Güneşin dünyayı ışınlarıyla aydınlatmak üzere olduğu tanyerinin ağarmasıyla başlanıyor, battığı zamana değin sürdürülüyor. Tabii, gecenin ve gündüzün aylarca sürdüğü yerler, kutuplar hesaba katılmamış. O çağlarda, Arabistandaki coğrafya bilgisiyle bu hesap nasıl yapılabilirdi ki?
Islam yenilikçileri, şimdi bir takım hesaplar yapıyorlar. Altı ay gece, altı ay gündüz olan yerlerde ne yapılacak? Çözüm şöyle: Oruç tutlabilecek en yakın yöredeki günlerin saat olarak uzunlukları esas alınıp, ona göre oruç tutulabilecek. Ama ne Kuranda ne de Hadislerde buna cevap var. Ayetteki açıklama çok açık: Orucun başlangıcı, Kuranın emrine göre tanyeri ağarmadan önce, sonu ise güneşin batması.
Ilahiyatçı çevrelerden, kutuplarda nasıl oruç tutulacağına ilişkin nass, yani ayet ve hadis niye yok? diye sorulduğunda, masıtla vesaili, yani amaçlarla araçları birbirine karıştırmamak gerek diye bir karşılık alınıyor. Bu konuda ayet ve hadisin bulunmamasının da bir önemi olmadığı açıklanıyor. Bunu diyenler, şu soruya cevap veremiyorlar: Eğer ibadetin vakti, vesailden sayılıyorsa ve bunun da bir önemi yoksa, namazlar da vakitlerin dışında, örneğin vakit gelmeden kılınabilir mi?
Bu soruya evet diyebilecek hiç bir fıkıhçı bulunamaz.
