noviembre (kasım) adlı filmin son sahnesinde bulunan bir cümle. sadece filmi özetlemekle kalmıyor, aynı zamanda filmin yönetmenlerinin de sanata dair bakış açılarını filmdeki ana kahraman tarafından dillendiriyor bu cümle ile.
film kısaca bir grup sanatçı adayı öğrencinin aldıkları eğitimi beğenmemeleri ve sanatın toplum içinde yapılmasını savunmaları ile başlıyor. genel olarak; basmakalıp, kısırlaştırıcı sanat anlayışına karşı özgür bir sanatı destekleyen grup sokaklarda gösteriler yapmaya başlar. bizdeki meddahların tarzlarına benzeyen bir şekilde ilerleyen sanat anlayışları, hızla yaygınlaşır ve destek görür. ancak destek gördükçe baskı da görmeye başlarlar. en sonunda bir opera oyununu basmaya karar verirler. ve olaylar bu sahneden sonra gelişir.
filmi kısa olarak özetlendiğinde olay bundan ibaret gözükebilir. ancak sanattaki bayağılaştırıcı, kısırlaştırıcı, dahası onu dar elit bir gruba hapsedici anlayışa karşı özgürleştirici bir hamle olarak görülmektedir sanat. dahası böylesine bir sanat aydınlanmanın ve insan aklının ileriye dönük umutlarının da somutlaştığı noktalardır. yaptıkları şeyler basit gibi gözükebilir sanatçının; fakat dikkat edilmesi gereken nokta ise sanat insanlığı özneleştiren bir yapıya sahiptir. bunu da bir gelecek kurgusuyla sağlar. verili zamanın ötesine geçebilecek silahlardan biridir sanat. geleceği şekillendiren, insanı özneleştiren ve verili olanı değiştirebilen bir silah.
özetle belgesel havasında giden bu kurgusal filmin can alıcı noktası da bu cümleydi. filminde ötesine geçen, farklı bir sanat anlayışını, genel bir anlayışı da özetleyen bir cümle: "sanat içinde geleceği barındıran silahtır."
