faşizm, tek bir karizmatik lider etrafında birleşen kitlelerin, sonsuz itaat, korku, ve radikal politikalarla yönetilerek, diğer tüm toplumsal örgütlerin (özellikle siyasi partilerin) etkisiz hale getirilerek, bunun yanında devlet içerisindeki demokratik kanalların kitlenerek, sözümona vatandaşlara çıkış yolu ve alternatif bırakılmadan, bir devletin yönetilme şeklidir.
bu çıkarımın yapılabilmesi için convers giyen komünist veya banka taşlayıcısı olmak gerekmemektedir. siyasi ideolojilerle ilgili yapılan yorumların bir gerekçesi ve kaynağı olmalıdır.
bugün dünyada gerçek anlamda yaşanmış tüm faşizm örnekleri şu anda sağlıklı bir biçimde hayatta olmamakla beraber , tarih ve siyaset yazınında da önemli bir yer edinememiştir. bunun için japonya, almanya, portekiz ve ispanya örnekleri incelenebilir.
