belki biraz uzun olacak ama, kesinlikle okunması gerekiyor. 108 sene önce yazılmıştır!
6 kanunevvel 1317 / 19 aralık 1901
bugun yazıhanemin başına elim* bir mecburiyetle oturuyorum: nihayet yazı yazmaktan feragat etmek lazım geliyor. yazı yazmak! hayatımın yarısından ziyadesini avutup oyalayan bir eğlence; bütün mefturiyetlerine*, keselanlarına*, boşa çıkan ümitlerine bedel bilinemez nasıl müphem bir tesliyetle* işte ta çocukluktan bugüne kadar beni aldatan bir eğlence. evet, nihayet bu eğlenceden de feragat etmek, artık hayatını bitirip de varislerini düşünen aile babaları kabilinden* yazıhanemin başında vasiyetname yazmak lazım geliyor. çünkü artık bir şey yazmaya imkan yoktur:
iki gün evvel matbaanın mini mini mürettibi*, henüz on dört yaşlarında güzel bir çocuk, elinde dört sütunluk matbaa müsveddesiyle yanıma geldi. bunlar matbuatın muayyenesinden* geçerek biçare sanat evladının kırmızı kanlarıyla bulanmış bir kalemle, zalim, gaddar, vahşi, bir kalemle kanlar içinde bırakıldıktan sonra suratıma atılan müsveddelerdi. bunları nasıl elle aldığımı, nasıl gözlerle seyrettiğimi anlamak için türlü mesaiden sonra vucüda gelmiş bir eserin bir dakika içinde bir tekme ile hurdahaş* edildiğine, hiçbir şey yapamaksızın, elden hiçbir şey gelmeksizin, miskin bir şahit olan bir sanat sahibi olmak icap eder.
neler çıkarılmış, neler çizilmiş, nasıl masum fikirlerin gırtlakları sıkılarak boğulmuş! sonra bunu yapan kalem o kadar fikirsiz, o kadar mantıksız ki birçoklarının ne için bu kalemin kahrından kurtulamadıklarını tahmin etmek bile kabil* olamadı.
