avrupa ırklarının etnik milliyetçiliği 1900'lerin başında bıraktığı, türkiye'nin ise 2000'lerde yeni yeni kurtulmaya çalıştığı, kürtlerin ise bırakmasının 2200'lerden önce gerçekleşmeyeceği düşünülürse, matbaa - osmanlı ilişkisi bu konuya ilişkilendirilebilir.
(bkz: çook çalışmam lazım çok)
