viyana'yı almak sekülerizm manasında Avrupa'nın ulaştığı değerlere ulaşıp moderniteye uyum sağlamaya neden olsaydı eğer devletin ömrünü düşünülenden fazla uzatırdı.
Ha sadece fetih ve viyana ötesi düşmanların başını ezmeye neden olsaydı ömrü biraz daha fazla uzatırdı lakin hiçbir sömürgesi olmayan, haliyle ekonomik manada hiçbir geliri olmayan, yönetim tarzı açısından çağ dışı kalmış ve bütün batının pakt oluşturup düşman olarak gördüğü osmanlı'yı o haliyle hiçbir güç yok olmaktan kurtaramazdı.
Osmanlı'nın en büyük sorunu sekülerleşmeden de öte imparatorluklar çağının kapandığı, sömürgeyle sınırsız kaynaklara ulaşan düşmanların zamanında imparatorluk olarak devam etmesidir.
gavur iş gücünün masrafsız kaynakların sınırsız olduğu sömürgelerinde devamlı Artı ekonomik değer, ham madde elde ederken osmanlı malesef ki eli çükünde kalmıştır.
