Asıl adı Marta skrovnovska olan Çariçe Katerina 1684'ün 15 Nisan'ında Litvanya'da bir köylü ailesinin kızı olarak dünyaya geldi. Çocuk yaşında öksüz kaldı ve bir papaz tarafından büyütüldü. Ruslar, isveç ile yaptıkları savaşlar sırasında Katerina'yı esir aldılar ve kimsesiz köylü kızı, Çar Petro'nun danışmanlarından birinin hizmetçiliğini yapmaya başladı. Görevi danışmanın konağında çamaşırcılıktı.
Katerina, bu arada efendisinin konağına sık sık gelen Petro'nun gönlünü çelmeyi başardı, 1703'te çar'dan bir çocuk dünyaya getirince ortodoks oldu, Yekayerina Aleksiyevna adını aldı ve 1712 Şubat'ında çar ile resmen evlendi. 1724'te taç giydi, Petro'nun bir yıl sonra varis bırakmadan ölmesi üzerine de asillerin muhalefetine rağmen saray muhafızlarının ve bazı askerlerin desteği ile "çariçe" ilan edildi.
devlet işlerini kocasının daha önce belirlemiş olduğu altı kişilik bir danışmanlar heyetine bırakan Katerina, dış politikada ingiltere, Fransa ve Prusya'nın oluşturduğu Hannover Birliği'ne karşı Avusturya ile ispanya'nın tarafını tuttu.
Eğlenceye ve içkiye aşırı şekilde düşkün olan Katerina, 15 Nisan 1727'de içkiden öldü ve Rus tahtında sık sık hükümdar değişikliklerinin yaşandığı bir döneme girildi.
9 Nisan 1711 yılında aralarındaki anlaşmazlıklar nedeni ile Osmanlı imparatorluğu Rusya'ya savaş ilan etti. iki Ordu, 19 Temmuz sabahı prut Nehri sahilinde karşılaştılar. Osmanlı ordusu'nun komutanı Sadrazam Baltacı mehmet Paşa'nın kuvvetleri, Ruslar'a cepheden saldırdı, Kırım Hanı Devlet Giray'da Rus Ordusu'nu arka taraftan çevirdi. Çar Petro 60 bin askeriyle beraber prut nehri'nin gerisindeki bataklıklar arasında sıkıştı. Rus tarafında kader toplantıları yapılırken Çar Petro "şavaşarak ölelim" dediği anda devreye katerina girdi ve çar ve generallerini teslim olmaya ikna etti. O devrin savaşlarında, teslim olan ordunun karşı tarafa teslim teklifi ile beraber yüksek meblağda bir fidye öedemesi gerekiyordu. Katerina mücevherlerini ortaya koydu ve generallerde bütün paralarını verdiler. Çar'In barış teklifi kabul edildi ama günümüze kadar süregelen gelen efsane'nin kaynağını oluşturdu.
Ama şu da bir gerçek ki Katerina o tarihlerde "çariçe" falan değildi. Petro'nun sadece metresi id.
