Nikolay Vasilyeviç Gogol, 1809'da Ukrayna'daki Soroçintsi-Paltova yakınlarında doğdu. Renkli köy yaşamıyla Kazak gelenekleri ve halk kültürüyle Ukrayna, Gogol'ün çocukluğunun arka planını oluşturuyordu. Orta halli toprak sahibi bir aileden gelen Gogol, 12 yaşında Nejin'deki liseye gönderildi. Burada iğneleyici dili, bir dergide yayımlanan şiirleri, yazıları ve okulda sahnelenen oyunlardaki mizah yeteneğiyle dikkat çekti. Memurluk, oyunculuk, şairlik gibi birçok işi denediyse de başarılı olamadı. Almanya'ya gitti; fakat parası bitince yeniden Petesburg'a döndü. Bir yandan iş ararken bir yandan da Ukrayna'daki çocukluk anılarına sığındığı yazılarını dergilere yolluyordu. Ukrayna'nın güneşli manzaraları, köylüler ve köyün kabadayı gençleriyle ilgili bütün anılarını kağıda döktü. Şeytanlar, cadılar, cinler ve Ukrayna'nın halk kültüründeki çeşitli fantastik ögelerle dolu öyküler yazdı. Geçmişin romantik öyküleriyle günün gerçekçi olaylarının içiçe geçmesiyle Gogol'ün gülmece anlayışı ve kötülük duygusu şekillenmeye başladı. Bu sürecin sonunda sekiz öyküden oluşan, "Dikanka Yakınlarında Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları" adlı kitabı yayımlandı. Konuşma diline de yer veren canlı bir anlatımla yazılmış olan yapıt, Rus edebiyatına yeni ve diri bir hava getirdi. Halk kültürünün havasını yansıtması, Ukrayna sözcük ve deyişlerine yer vermesi ve Gogol'ün alışılmışın dışına çıkan anlatımı, Rus edebiyatında büyük ilgi topladı.
"Bir Delinin Hatıra Defteri"nde, "Petersburg Öyküleri"nde, bu dünyaya uyum sağlayamayan ondan da kaçamayan ve bu nedenle de onun bayağılığını, kötülüğünü sergilemeye çalışan bir romantiğin saldırgan gerçekçiliği egemendir. "Nevski Bulvarı"nda, romantik bir hayalci ile kaba bir maceracı karşı karşıyadır. "Müfettiş"te ise, Çar I. Nikolay dönemindeki yozlaşmış bürokrasiyi acımasızca ele alır yazar.
Gogol, başyapıtı olan "Ölü Canlar"ın büyük bir bölümünü Roma'da yazmıştır. Bu roman, serflik düzenini ve devlet yönetimindeki adaletsizlikleriyle feodal Rusya'yı yansıtır. Romanın kahramanı kibar dolandırıcı Çiçikof, birkaç kez servetini yitirdikten sonra kısa yoldan zengin olmaya karar verir. Çeşitli toprak sahiplerinden, yeni ölen, fakat henüz resmi kayıtlarda geçmediğinden yaşıyor görünen serfleri (Rusya'daki adlarıyla "Canlar"ı)satın almaya başlar. Çiçikof bu "Canlar"ı bir bankaya rehine koyup, elde edeceği parayla saygıdeğer bir kişi olarak uzaktaki bir bölgeye yerleşmek amacındadır. Sonunda planı ortaya çıkan Çiçikof, kentten kaçar. Böylece serflerin hayvan gibi alınıp satıldığı Rusya'nın acıklı durumu sergilenir.
"Ölü Canlar", Gogol'ü ününün doruğuna çıkardı ve Belinski gibi demokrat aydınların kendi liberal düşünce ve özlemlerini bulmasını sağladı. Fakat bir süre sonra Gogol, yaratıcılığını kaybettiğini farketti. Romanın ikinci bölümü için on yıldan uzun bir süre çalıştıysa da olumlu bir sonuç alamadı. 1852'de de notları arasında bulunan dört bölümün taslağı ile beşinci bölümün bazı parçalarını, etkisi altına girdiği, bağnaz bir rahibin emriyle yaktı. Böylece romanın ikinci bölümü ile ilgili hiçbir bilgi kalmadı, kitap da tamamlanamadı. On gün sonra da yarı çılgın bir halde öldü.
Morpa Kültür yayınlarında çıkan Ölü Canlar kitabının önsözüdür. Kesinlikle internetten bulup kopyala yapıştır yöntemiyle yapmadım. Sadece bir süre evvel aldığım kitabın önsözündeki metni klavye yardımıyla yazdım. imla kurallarına da aşırı ölçüde dikkat ettim.**
ekleme: kitap son bölümü ile okuyucuda can sıkıntısı yaratabilir. bunun sebebi, bu sayfalarda iki noktanın yazar tarafından ve henüz basılmadan yakılmış ve de tahrip olmuş olmasıdır.
