Beyinleri bizimkilerden daha karmaşık, dilleri daha sofistike; barışa ve özgür aşka dayalı bir toplumsal yapıya sahiplerdir. Bir çay kaşığı kadar suyu, bir havuza damlatırsak, sesin geldiği noktayı milimetril olarak hesaplayabilirler. Balmumu, kauçuk ve plastikten yapılmış nesneleri ayırt edebilirler. Tamamen aynı görünen bakır ve pirinç levhalar arasındaki farkı ayırt edebilirler.
Dil 'becerilerini' değerlendirmek daha zordur. Yunuslar konuşkanlıklarıyla ünlüdür, oysa ses telleri yoktur. Çıkardıkları dil şaklatması, ıslık, inilti, ciyaklama ve havlamaya benzer seslerin tümünü burun kanallarının ardındaki keselerde oluştururlar ve saniye 1200'ü bulduğu olur. Yunusların çıkardıkları seslerle iletişim kurduklarını söylesek te bu sesler birbirini taklit etmeye yönelik olduğu için bir dil olmaktan da fersah fersah uzaktır.
Yunusların oyunları oldukça karmaşıktır fakat çabuk öğrenirler. Olağanüstü zorluktaki insan komutlarını yerine getirebilme ve kendilerini aynada tanıyabilme gibi çarpıcı özelliklere sahiplerdir. Alet daha kullanabilirler. Keskin mercanlar arasında avlanırken, sünger parçalarını güvenlik maskesi olarak burunlarına geçirebilirler. Küçük balıkçı topluluklarında yunuslar, birkaç balık ve biraz su oyunu karşılığında, balık sürülerini ağlara doğru güderler.
Tüm bu sevimli özelliklerine rağmen dişiler, genellikle bir grup erkek tarafından çiftleşmeye zorlanırlar. Yani tecavüze uğrarlar. Bazı yunus türlerinin görünürde bir neden yokken domuzbalıklarına öldürücü darbeler indirdikleri ve sık sık yavru katlettikleri bilinmektedir. insanlarla dostluk kuran yunus türlerinin vahşi hayattaki davranışlarını ele alan kapsamlı bir çalışma, bu hayvanların dörtte üçünün kimi zaman ağır yaralanmalarla sonuçlanan saldırılarda bulunduklarını, ayrıca yarısının dubalara, teknelere ve hatta insanlara yönelik yanlış yönlendirilmiş çiftleşme davranışı sergilediklerini ortaya koydu. ortalama bir erkek şişe burunlu yunusun 250 kg çektiği ve yılanbalıklarını yakalayabilecek kadar çevik, kavrayıcı bir kancayla sonlanan yarım metre boyunda penise sahip olduğu düşünülürse, yanlış sinyaller yaymak istemezsiniz.
Söz konusu rapora göre doğal hayatlarından koparılan yunusların insanlarla teması, istisnasız her seferinde yaralanma ve acıyla sonuçlanıyor.
