anlatılmak istenen şeyden şu çıkıyor -bana göre- : müsülümanlar hıristiyan ya da atesit olsaydı sayılan tüm bu "içler acısı, vahim tablo" sona erecekti. hep birlikte hidayete erip gelişmiş bir kavim olacaktık. öyle mi? öyle değil işte! esas sorun paylaşım sorunudur. sen istersen ma millet ateist ol ya da tamamen dön hristiyan ol. hatta kafa yapını da o dediğin kişilere benzet yine aynı kalırsın. bu bir paylaşım meselesi dedik ya. yar etmezler sana dünya nimetlerini, yine azıyla yetinmek zorunda kalırdın. aynı değişen hiç birşey olmazdı.
ama müslüman zevatların da bugüne kadar bir halt beceremediğini söylersen yanılırsın! zira ms 800-1200 arası bilinen dünyanın doğu kısmında müslümanların yoğun olarak nefes aldıkları topraklarda altın çağ yaşanırken; batı kısımnda ise düşüncelerinde dolayı insanları şeytan adledip yakıyorlardı. doğu'da tanır'nın varlığı ve yokluğu üzerine felsefi tartışmaların dönmesine izin verilecek kadar büyük bir felsefi anlayış geliştirilmişken; batı bilim ve düşünce adamlarını heretik ilan edip kazığa geçiriyordu. tıpkı bugün doğu'dan batıya beyin göçünün yaşadığı gibi o zamanlarda da batı'nın feylosofları, akilleri, bilimcileri, ilimcileri rahat nefes alıp tartışmlarını ve düşüncelerini sergileyebilecekleri doğu'ya akın ediyordu ve oldukları gibi kabul görüp destekleniyorlardı. o doğu'nun bilimi önemseyen tavrı olmasaydı bugün ne platon'u ne aristotalesi ne herakleitos'u ne diğer bir antik filozofu ya da kaşif bilmiyor olabilirdik. zira dünkü batı bu saydıklarımızı din dışı kabul edip yakmaya çalışmıştı! sonra yıllar geçti, herşey tersine döndü. sanırım bundan 1000 yıl önce internet ve sözlük ortamı olsaydı vatandaşın biri bu sefer de "hıristiyanların içler acısı durumu" tadında bir başlık açradı, hiç şüpheniz olmasın çünkü gerçekten de öyleydi.