not: uzun oldu, okumak istemeyen alt satırlara geçebilir.
türkiye'de o kadar büyük kitlelere seslenebilen, bir politik hat oluşturabilen bir karşıtlık değildir. sağlam bir temellere oturtulamadığı gibi, belirli bir kanala akıtılmadığı sürece kişiler, imgeler ve firmalar üzerinden kendini gösterebiliyor. ancak resmin bütününe bakmak her zaman için yararlıdır bu konuda. resmin bütününde ise amerikancılık denilen olguyu görürsünüz. amerikancılığın ülkemizdeki nereye oturduğu anlaşılmadan amerikan karşıtlığı da, emperyalizme karşı duruşta anlamlı bir ifadeyi bulamamaktadır.
ilk olarak amerikancılık hakkında bazı tanımlar yapmak gerekiyor. amerikancılık; sadece amerika'nın çıkarlarını savunmak veya onu yegane bir müttefik olarak görmek değildir. uluslarası politik alanda düzenin meşruiyetini devam edecek düzeyde desteklenmek, siyasi istakrar sağlamak ve dahası sermayenin gücünü arttırmaktır. bunları saymadan amerikan rüyasına tapınmanın tek başına amerikancılık olmadığını görebiliriz.
kuşkusuz amerika dünyamızın en büyük emperyal gücünü barındırmaktadır. tekellerin pek çoğu bu ülkede bulunmakla beraber, sermaye ihraçları sayesinde ve bölgesel ittifaklarla beraber süper güç olmayı başarmıştır. günümüzün tek kutuplu dünyasında sermaye içi karşıtlıklarda bir noktadan sonra kendini kanalize edecek alanlar bulabilmektedir. bunun bir yolu soğuk savaş, diğeri ise bölgesel savaşlardır. soğuk savaş günümüzün tek kutuplu dünyasında geçerli değildir, sermaye içi gerilimler bölgesel savaşlara geçici sürelerle ötelenmektedir.
şimdi burada duralım ve amerikancılığın esas özünün siyasi bir tavır alma olduğunu hatırlatalım. yani amerikancılık türkiye gibi bir çevre ülkede egemen güçlerin, onun bir biçimde bileşimi haline gelmiş aydınların ve geniş kitlelerin siyasi bir doktrini haline gelmiştir. yani belirli bir dizi siyasi aksiyom vardır ve bunların dışında hiçbir şey kabul edilemez. sermayenin dolaşım özgürlüğü, küresel entegrasyon ve piyasacılık bu siyasi tavrı besleyen ve dört başı mamur hale getiren ideolojik motiflerdir. o halde bu duruma itirazı olanlarında tavrı siyasi olmak zorundadır.
amerikancılık karşıtlığı ya da amerika karşıtlığı ülkemizde bir biçimde emperyalizmin tahakkümünden rahatsız olanların geniş kitlelere kendini benimsetme alanıdır. bu nedenle bu politika güdenler ab ve abd karşıtlıklarını ön plana çıkartırlar. ama unutulmaması gereken şey amerikancılığa karşı duranların duruşları da amerikancılar gibi siyasi olmak zorundadır. karşı çıkılacak şey tekil tekil firmalar, markalar ve kişiler değildir. bunlara karşı tavır almak elbette değerlidir ama temsil edilen değerler karşı yürütülecek siyasi mücadele esas belirleyen şeydir. örnek vermek gerekilirse; 3 kişiye cola içirtmemek çok önemlidir ancak amerikancılığın ülkedeki etkisini değiştiremez. ancak siyasi alanda 3 yeni kişiyi amerika karşıtlığı üzerinden bir siyasi hatta örgütlemek siyasi etkiyi kıracak gedikler açmasına neden olur. ancak zaten o zaman kitlesel kabarışlar şeklinde çeşitli markaların ürünleri boykot edilebilir ya da sınır dışı edilebilir. örgütlü bir siyasal akıl olmadan yapacağınız amerika karşıtlığı sadece onurlu bir iştir ama sonuca etkimez.
sözleri bitirmek gerekiyor burada, amerika karşıtlığına kızan, bozulan ya da sinirlenen vardır ve sanıldığından kat be kat fazladır. bunları açıkça dile getirenler olacağı gibi, sadece amerikancı partilere oy verenler şeklinde de karşımıza çıkabilirler. bunların etkisini kırmak ancak tutarlı bir yurtsever hatta olabilir. o hattın ise emekten geçtiğini hatırlamadan işe başlayanları ancak bir takım liberaller azarlayabilirler. ama onlarda iktisat bilminin altında ezilirler. karşı tarafıyla beraber.
