osmanlı devletinde kölelik savaşlarda alınan esirler veya ticaret yoluyla oluyordu. 1700 yılında savaş esirlerinin satılması yasaklandı.
ticaret yoluyla esir kaynağının 3 yolu vardı
1-kaçırmak; kaçırma yolu ile köle etmek yasak olsa ve yapanlara ölüm cezası verilse dahi önüne geçilemedi.
en çok köle balkanlar, rusya, ve afrikadan kaçırılırdı. denizde korsanlik yapan türkler ele geçirdikleri gemidekileri esir olarak satarlardı.
anadoluda ise kürtler topraklarında özerk yaşadığı için kanunlardan etkilenmeden ermeni köylerini sıklıkla basar özellikle ermeni kızlarını kaçırıp bunlar yezidi veya kendi ailemizden kürt diyerek cariye olarak satarlardı.
2-ailelerin kendi bireylerini satması; Ailelerin satışı ile köleleştirmede aileler kendi rızalarıyla çocuklarını satarlardı.Bu şekilde kölelik Kanuni devrinden başlayarak 20.yy.lın başlarına kadar görülmüştür.Özellikle Gürcü,Tatar ve Çerkezler çocuklarını satmıştır.
3-hediye yoluyla kölelik; osmanlı devletine başka devletler tarafından hediye edilen kölelerdi.
köle ticaretini yapanlar gürcü, tatar, çerkez ve kürtlerdi. bunlara celeban denirdi.
osmanlı devletinde kölelik diğer ülkelere göre süreli olur ve kölelere bir çok hak verilirdi. mesela bir cariye ile birlikte olmak için evlenmek gerekir ve evlenmeden önce kölelikten kurtulmuş olunurdu. hayatı boyunca kimse köle olarak kalmazdı. beyaz köleler 9, siyah köleler 7 yıl sonra kendiliğinden azad olurdu.
normal halk kölelik sistemine pek ısınmadı genelde zenginler ve saray çevresinden olanlar kölelere sahipti. köleler fakir halktan daha iyi yaşadıkları için köle olmak isteyenlerde vardı. şimdi kapitalizm ile üç beş kuruşa köleden beter yaşıyoruz bu başka konu tabi. *
