70'lerin sonlarına doğru türkiye'de ilk olarak iş bankası tarafından dağıtımına başlanan ve özellikle çocuklara tasarrufun önemini aşılamayı hedefleyen para biriktirme dalgafonlarıdır. bu nedenle iş bankası ile özdeşleşmiştir, özellikle 80'li yıllarda çok popüler olabilmiş ve bir çok çocuğun ana-babasını elinden tutup işbankasından kumbara istemeye götürmesine sebebiyet vermiştir.
sanıldığının aksine domuz şeklinde garabet modelleri değil, iş bankasının o yıllarda dağıttığı orjinal "iş bankası" amblemli oldukça basık elips şeklinde ve üstünde yine elips şeklinde tutma halkası olan modelleri rağbet görmüştür. hala koleksiyonerler tarafından bu ilk yapım orjinal iş bankası kumbaraları biriktirilmektedir. bunların bir kısmı özellikle sadece banka şubeleri tarafından açılabilecek şekilde tasarlanmıştı. dolduğu zaman büyük bir sevinçle şubeye gider açtırırdınız kumbaranızı, ve veznedeki abiniz-ablanız size kağıt para olarak takdim ederdi biriktirdiğiniz bozuklukların karşılığını. işte o sevinç yaşamaya değerdi gerçekten. (bkz: 80lerde çocuk olmak)
80'li yıllardan itibaren alevlenen yüksek enflasyon ve paranın git gide değer kaybetmeye başlaması ile birlikte demir paralar da ancak sakız alınabilecek seviyelere kadar pul olup gitmiştir. hemen ardından başlatılan serbest piyasa ve globalleşme adı altında dayatılan vahşi kapitalizm de insanları tasarruf etmek bi tarafa, sürekli tüketim ve sürekli para harcamaya özendirmekle uğraşmıştır. dolayısıyla bugün birçok çocuk varlığından bile habersiz olarak tüketim toplumunun bireyleri olarak yetişmeye devam etmektedirler malesef.
