behice boran (1910-1987): burda'da doğdu. ortaokul ve liseyi istanbul amerikan kız koleji'nde tamamladıktan sonra 1939'da mihigan üniversitesi sosyoloji bölümünü bitirdi. aynı yıl ankara üniversiesi dil ve tarih coğrafya fakültesi sosyoloji bölümüne doçent olarak atandı. 1941-1942 yıllarında yurt ve dünya 1942-1944'te adımlar dergilerini yayımladı ve bu dergilerde gençliğe, işçi ve köylüye ilişkin toplumsal, bilimsel yazılar yazdı. bu yazıları ve siyasal düşünceleri gerekçe gösterilerek 1948'de üniversiteden uzaklaştırıldı. bu olaydan sonra istanbul'a yerleşen boran, kurucusu ve genel başkanı olduğu "barışseverler cemiyeti"nin tbmm'ye çektiği bir telgrafla, kore'ye asker gönderilmesini kınaması üzerine dernek yöneticisi arkadaşlarıyla tutuklanarak, 1950 yılında 15 ay hapis cezasına çarptırıldı.
boran bu olaydan sonra siyasete atıldı ve 1962'de girdiği türkiye işçi partisi 'nden (tip) urfa milletvekili seçildi.
1965-1970 yılları arasında boran, tip içinde "milli demokratik devrim" tezini savunanlara karşı çıkmaktaydı. ayrıca "türkiye'ye özgü bir sosyalizm" konusunda parti genel başkanı mehmet ali aybar 'la da görüş ayrılığı içindeydi. bu çatışmalar aybar ve arkadaşlarının partiden ayrılmaları ile sonuçlandı ve boran 1970' te parti genel başkanlığına seçildi.
12 mart darbesinden sonra boran ve arkadaşları tutuklandılar. tip kapatıldı ve boran, 13 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1974'te af yasası ile özgürlüğüne kavuştu. 1975'te tip'i yeniden kurarak genel başkanı oldu. 12 eylül darbesinden sonra ise yurt dışına çıktı. 8 yıla mahkum edildi. yurda dön çağrısına uymadığından 5 haziran 1981'de yurttaşlıktan çıkarıldı ve mallarına el kondu. 10 ekim 1987'de brüksel'de öldü.
boran'ın toplumsal yapı ve araştırmaları(1945), türkiye ve sosyalizm sorunları(1968) gibi yapıtları vardır.
kaynak: (bkz: türkiye'de gericilik 1950-1990)
