uzun yıllar önce ankara'da ikamet ettiğim sıralar... kızılay meydanı'ndaki ykm'nin altında milli eğitim bakanlığı'nın yayınlarını satan bir kitapçı vardı (sadece meb yayınlarını mı satıyordu ve halen o kitapçı orada mıdır bilemiyorum!). meb yayınları olduğu için, cadde üzerlerinde kopya kitaplar satan korsancılar ve ikinci el kitap satan sahaflar hariç, hiçbir yerde bulamayacağınız ucuzlukta kullanılmamış kitaplar vardı raflarda. çok sayıda kitap almıştım. hepsine verdiğim para, diğer kitapçılardan alacağım 1-2 bilemedin en fazla 3 kitabın fiyatıyla eşitti. "denemeler"i de oradan, o sırada aldım. almamın üzerinden çok uzun zaman geçmemek üzere okumuştum. okuduğum o zamandan bu geceye kadar koca bir karanlık boşluk vardı arada.
bu gece, can sıkıntısından kitaplığıma biraz göz atıyordum ki, o sırada onca kitap arasından, yere düşmüş bir kristalin çakılların arasında parlayıp göze çarpması gibi, montaigne'in "denemeler"i gözüme çarptı. aldım elime. önsözlerini ve insanlık tarihindeki önemli kişilerin montaigne ve "denemeler" hakkındaki görüşlerini okudum. sonra da yaklaşık bir saat kadar kitabın bazı bölümlerini okudum. büyük bir dumura uğradım. dumura uğramamın sebebi montaigne'in fikirlerindeki sıradışılık, zenginlik, doğallık, gözlemcilik ruhu ya da özgünlük değildi. dumura uğramıştım çünkü, şimdiye kadar hayatımda hiç bu kadar kendime benzeyen birini tanımamıştım. birkaç saniye sonra, bu sevinçle karışık heyecanım yerini acı bir tebessüme bıraktı. maalesef ki, aramızda 500 yaş fark vardı. onunla arkadaşlık kurma ihtimalim yoktu. tek bir avuntum olabilirdi: "denemeler".
bu kitabı herkes sevmeyebilir, içerdiği tüm fikirleri kabul etmeyebilir. ancak, mutlaka her insan okumalıdır, çocuklarına okutmalıdır. çünkü, kazanılacak çok şey, kaybedilecek ise (bence) hiçbir şey yok.
