ahilik sisteminin başşehridir bursa. esnaflık kadar kutsal başka bir meslek yoktur sınırları içerisinde. şeref demektir, onur demektir esnaflık. sözü sennettir.
esnaflığın belirli kuralları vardır, cumaları namaza gider esnaf, oruç tutar, kadınlara sarkmaz. eşi büyük ihtimal başörtülüdür. ahi geleneklerini içten içe sürdüren bir kapalıçarşısı vardır; oturarak üç defada içilir su. büyüklerin yanında sigara içilmez. halı sahaya gidilir eğlence olarak. arada paraya sıkışılırsa 5 vakit namaza dönülür, esnaf yokken komşusu bakar dükkanına.
üzerinden atamadığı bir osmanlılık ve ne kadar yaşamasada bir müslümanlık sanrısı vardır bursalının üzerinde. evliyalar şehri olmanın verdiği garip bir ağırlık.
muhafazakardır oysa, sevmez azınlılkları pek; dışlar bir yapısı vardır. muhacırlar dahi fazla avrupai gelmiştir bursaya.
genel halk yapısından bahsediyorum; yoksa gece yaşantısı ve alkol trafiği inanılmaz derecededir aynı zamanda.
ama yolda yürürken takkeli, sakallı, şalvarlı adamlar görebilirsiniz. şehirde bulunan nakşi nüfusun getirisi ve genel bursa görünümüdür, gerçeğidir. kulağında küpenle selamın aleyküm dedin mi; aleyküm selamı alırsın. zındık demez kimse sana.
türkiye cumhuriyeti kurulduğundan bu yana hep "müslüman" olana oy vermiştir bursa. müslümanlık gazına çabuk gelen şehirlerdendir. demirelin kalesidir, evveliyatından menderesin.
çayında çorbasındadır bursa, cebinin ekmeğinin derdindedir. siyasete bulaşmaz pek. kazananın, mümkünse osmanlıya en yakın olana oy atar. sittin senedir böyledir.
jenerasyon değişimleri işe yarar mı? dükkanlarını kürtlere satmak zorunda kalan kapalıçarşı esnaflarının çocukları bir uyanış yaşar mı bilinmez.