josef stalin tarafından sibiryaya sürüldükten sonra rusya dışına çıkan, ilk olarak heybeli ada'da konaklayan kızıl ordunun kurucusu.
stalin ile görüş farkının çıktığı nokta komünist devrimin bir an önce tüm dünyada gerçekleştirilmesi için çabalamak idi. stalin ise önce sovyet rusya'de tamamlansın, sonra dünyaya yayarız düşüncesi idi. stalin başa geçince troçki'yi sürdü, daha sonra öldürttü.
troçki, stalin dönemi rusyasını "orası artık komünist rusya değil, stalinist rusya. işçiye eziyet eden, işçiyi öldüren bir komünist düşünce olamaz" diye açıklar.
