Manda tartışmalarının, Erzurum-Sivas kongresindeki tartışmaların ve yine bu kongreler sonunda alınan kararların, Nutuk'ta ufak ufak tahrif etmesinden (mesela Sivas kongresinin sonuç metninin kimi maddelerini yok saymasından) anlaşıldığı kadarıyla, Atatürk de bu dönemde manda fikrine karşı takındığı tutumdan sonradan rahatsızlık duymuştur. En azından Nutuk'u söylediği dönemdeki siyasal ortamda bu tartışmaları gündemen getirmek istememiştir.
Ancak yine de, bunlardan yola çıkarak Atatürk'ün mandacı olduğunu söyleme abartılı olur. Zira güçlü bir şekilde mandacıların yanında yer almış olsaydı, hele hele bir ingiliz mandası için bastırsaydı, sanırım daha net bazı kararlar alınırdı Sivas kongresinde. Buna karşılık, her ne kadar Atatürk'e dair çizilen kurtarıcı ilah, mükemmel insan imajını zedelese de, aslında o dönemde Atatürk'ün özellikle MArikan mandası fikrini kesinkes reddetmekten uzak olduğu, Amerikan temsilcileriyle görüşürken veya anadouya geçmiş aydınlarla tartışırken, "ABD böyle bir mandayı gerçekten istiyorsa, belirli şartlar altında kabul edilebilir" şeklinde bir görüş bildirdiği biliniyor. Sonradan bunun bir diplomatik manevra olduğu söylense de, böyle bir yorumun ancak bir temenni olarak kıymeti vardır. Hiçkimse ABD gerçekten manda konusuna olumlu yaklaşsaydı anadolu hareketinin buna cevabının ne olabileceğini yüzde yüz bilecek durumda değil. Ama dediğim gibi, Atatürk nutuk'ta, bu dönemdeki tavrını tahrif etmektedir ki, buradan çıkarılabilecek sonuç, 1925 sonrası Atatürk'ün, Sivas kongresi döneminde kendisinin içinde bulunduğu tavırlardan memnun olmadığıdır.
