zerdüşt (zaratustra), i.ö. 1000 yılında yaşadığı sanılan bir iranlıdır. kurduğu dinin
adına mazdeizm denilmiştir. ancak mazdeizmin kökü zerdüştten çok öncedir. zerdüşt, bu dini arıtıp
biçimlendirmiş, insan erdemlerini geliştirerek tektanrıcı bir amaca yöneltmiştir. mazdeizmin kutsal kitabı zend
avestadır. aslında gerçek bir ozan ve çok bilgili bir düşünür olan zerdüşt, zend avestanın kendisine iyilik tanrısı
ahura mazda (hürmüz) tarafından vahyedildiğini söylemektedir. mazdeizm, iyi tanrıyla kötü tanrı ikiliğine, ahura
mazdayla angra mainyu (ehrimen) çatışmasına dayanan bir dindir.
zerdüşte göre, iyiliği ruhta, kötülüğü maddede bulanlar aldanmaktadırlar. iyilikle kötülük hem ruhları, hem
maddeleri kaplamıştır. savaş, her iki alan üstünde olagelmektedir. iyilik tanrısı (gök tanrısı) hürmüz'ün çevresinde
nasıl yarıtanrılar varsa ehrimenin çevresinde de yarıtanrılar vardır. hürmüz yaratıyorsa ehrimen de yaratmaktadır.
ehrimen, hürmüzü yenip maddeler ve ruhları ele geçirmek için göklere saldırmıştır. savaş, dehşet vericidir.
insanlar, göğün korunmasına yardım etmelidirler. bu savaşta gökten yana olanlar erdemli insanlardır ve savaşa
katıldıkları ölçüde sonsuz mutluluğa hak kazanacaklardır.
hürmüz, gök-ışık ülkesinde oturmaktadır. ehrimen, yeraltı-karanlık ülkesindedir. dünya, bu iki ülkenin
ortasında bir sınav alanıdır. insanlar bu sınavı başarıyla vererek evrensel savaşa iyiliğin saflarında katılmalıdırlar.
zerdüşt, başlıca amacı, ekonomik düzen olan bir plan gütmektedir. ona göre, hürmüzün bakışı her zaman
çalışkan çiftçinin üstündedir. gerçek dindarlık, oruçla ve tapınmayla değil, tarım çalışmalarıyla elde edilir. bacası
tüten, içi tarım hayvanları ve çocuklarla dolu bir çiftçi evini seyretmek kadar hürmüzü sevindiren hiçbir şey yoktur.
zend avesta, tarım hayvanlarına iyi bakılması, toprağın iyi sürülmesi üstüne öğütlerle doludur.
insanlar, iyilikle kötülük arasındaki bu evrensel savaşa nasıl katılacaklardır? zerdüşt, bu sorunun karşılığını
şöyle veriyor: dindar olarak, açık yürekli olarak, çalışkan olarak, işte insanların üç büyük ödevi.
zerdüşt dini, bir evrim (tekamül) dinidir. dünya, evrim yasalarına bağlıdır. insan güçleri bu evrimi
gerçekleştirmek, bu evrime katılmak zorundadırlar.
