bir davranışın sonuçlarıyla şekillendiği öğrenme sürecidir. B.F. Skinner tarafından geliştirilmiştir. Bu süreçte, bir organizma belirli bir davranışı sergilediğinde, o davranışın sonucunda ödül (pekiştirme) veya ceza alır. Bu sonuç, davranışın gelecekte artmasına veya azalmasına neden olur.
Örnek verecek olursak Bir öğrenci, öğretmeninden övgü aldığında (pekiştirme), derse katılımı artar. Eğer öğrenci derse katılmadığında öğretmeni ona düşük not verirse (ceza), öğrenci gelecekte daha fazla katılmaya çalışabilir.
Bu durumda:
Olumlu pekiştirme: Derse katılım + Öğretmen övgüsü = Katılımın artması
Olumsuz pekiştirme: Ödevini zamanında yapmayan öğrenci öğretmenden uyarı alır ve bir dahaki sefere zamanında yaparak bu uyarıdan kaçınır.
Olumlu ceza: Derse katılmayan öğrenci düşük not alır, bu da derse katılma davranışını artırabilir.
Olumsuz ceza: Öğrenci, derse katılmadığı için teneffüs hakkını kaybeder, bu da derse katılmasını teşvik edebilir.
Bu süreç, eğitimden iş hayatına kadar birçok alanda kullanılır.
