önceden tümüyle kaderine terk edilmiş anadolunun cumhuriyetle kalkınması olayı. yolların, tren yollarının yapılması, tarımın düzeltilmesi, salgın hastalıkların yok edilmesi, her yere açılan okullar ile sağlık bilgisinin yayılması sonucu ve eğitim ile her evden doktor, mühendis, savcı, komutan çıkabilmesi ile bebek ölümleri azalıyor. aynı dönemde rusya nüfusu 165 milyon iken osmanlı nüfusu 15 milyondur. çünkü sağlık kurumu yoktur.
anadolu halkının cumhuriyete tapması gerekirken kimileri, bir kaç tane şeyh goygoyuna ona deger verip insan yerine koyan cumhuriyet ve ittihatcilara nefret besliyor, hic bir zaman onu ayak ustu siken hocalarina kizamiyor. onu istanbula bile sokmayacak. uzaktan durbunle bile goremeyecegi padisaha kendini yakin saniyor. bunun en temeli yine osmanlinin koyleri yalnizca dini egitimle birakmasi. got kadar koylerde camiden baska hic bir egitim yok. cogu yerde o cami bile yok. ihtiyarin birinin agzinin icine bakiyorlar. baska yerlere gidebilmesinin imkani da yok. butun hayati ibadet yapip sultana kulluk ederse iyi insan olacagi algisi ile gecmis yuzlerce yil.
