Melkor'un kötülüğe sapmasının iki sebebi vardır. Birincisi kimsenin bilmediği, kimsenin icat edemediğini bulmak. ikincisi ise arda üzerinde kesin hakimiyet kurmak. Birinci neden ikinci sebebin de nedeni diyebiliriz, zira melkor tabiatı gereği kimsenin elde edemediğini elde etmek istemektedir. Bu durum da kıskançlığı doğurmuştur. Zira melkor hıncından yaratılan her şeyi bozmaya çalışmış, elfleri dejenere edip orkları yaratmış, arda'yı aydınlatan iki ulu ağacı ungoliant ile beraber yok etmiştir.
Kimsenin bulamadığını bulma amacı başka bir Vala olan Aule'de de vardır, her ne kadar aule kötülüğe sapmasa da onun öğrencisi olan saruman ileriki zamanlarda sauron ile ittifak kurup kötülük safına geçiyor.
Kısacası, tolkien'e göre başkalarının keşfedemediği şeyleri keşfetme, başkalarının olamadığı şey olma arzusu kötülüğün kaynağıdır
Semavi dinlerde ise durum biraz farklıdır. Şeytan'ın yoldan sapmasının temel sebebi kibirdir. Bu yönden tolkien evrenindeki melkor'dan biraz farklıdır. Nitekim şeytanın insandan üstün olduğuna dair inancı tamdır, bunu da insanları yoldan çıkararak pekala kanıtlıyor kendince (şeytanın tanrı ile iddialaşmasındaki haklılığı ayrı bir tartışma konusu). Melkor ise yaratılış olarak zaten en üstün ve en güçlü Vala, iluvatar bunu kendisi de kabul ediyor. Fakat melkor tamamen eşsiz olmak istiyor, en güçlü olmak da yetmiyor ona.
Mesela şeytanı alıp tolkien evrenine melkorun yerine koyun, şeytan arda'da kendisine biçilen görevi yerine getirip iluvatar tarafından kendisine biçilecek olan paya razı gelir. Ama olur da iluvatar tüm ainur'a "elflerin ve insanların önünde secde edin" derse o vakit şeytan karşı çıkar.
Bu bakımdan şeytan her ne kadar kibirli olsa da tutarlıdır. Melkor ise şımarıktır.
