lastiği ve hububatı ebesinin bilmemneresindeki rusya dan, pamuğunu bile ingiltere den alırken kendi ortak pazarını oluşturamaması, samsun dan adana ya bile mal taşıyamaması. -hollanda dan orenburg üzerinden hindistana a 120 saatte mal taşınırken konya nın ötesinde demiryolu bile olmaması.
son derece ilerigörüşlü padişahların kilometre garantisi vererek imtiyazlandırdıkları demiryollarının dış baskılarla saçma sapan güzergahlara sahip olmaları.
sanayi devrimine seyirci kalması.
sadr ı azamın bile dışarıda basılan herhangi bir gazeteyi gidip kalemde öğle arasında gizlice okumaya çalışması.
erkan ı harbiye de mavzer tüfekleri olmadan talim yapılması, bir topçu zabitinin ilk defa kışlaya tayin olunca batarya görmesi.
dünyayı yıldız sarayından ibaret sanma durumu, saraydan savaş idare ederken kuvvetçe geri olunmayan bir düşmanı istanbul önlerinde karşılama durumu.
kazanılan savaşlardan sonra bile toprak hediye etme geleneği.
british museum da sergilenen birçok önemli tarihi eseri ingiliz hükümetine "hediye" etmek.
koskoca şarki rumeli eyaletini bulgar kralına hediye etmek.
tunus işgal edilirken mithad paşa karşılığı suskun kalmak*.
kıbrıs ı ingiliz hükümetine kiraya vermek.
en önemlisi de sanırım toprak reformu yapabilecek tek kişiyi ortadan kaldırmış olmak.
devlet 5 senede çöktü sananlar için çok daha ilginç sebepler de sıralanabilinir.
her devletin ömrü olduğu gibi osmanlı nın da bir ömrü vardı, buna kader demeyi suç sayıp bir takım kişileri olduğundan üstün gösteren, altta kalana da vurdukça vuran popüler tarih zırvacıları bunu anlamayacak olsa da biz görevimizi yapmış olanır. güçlük çekene özelden yardım yapılır.