Niyazı Berkes, Namık Kemâl'i "bizde Menderes modeli batıcılığa" ilk karşı gelen ve buna karşı "bir milliyetçilik şuuru" yaratmaya çalışan kişi olarak tanımlar ve ingiltere ile imzalanan 1838 ticaret antlaşması'nı ciddi şekilde eleştirdiğini anımsatır. (Kur'an'a dayalı) Anayasa ve eğitimle, uygarlık seviyesine ulaşılabileceğine inanılmıştır. "Biz(Türk)" kavramı Müslüman halkı anlatmaktadır, bu kavram içerisinde batı'da olduğu gibi "çoğunluğun isteği ve sınıf anlayışı" yoktur. (s. 98)