coğrafya kaderdir demesinin alt yapısını - anlatılmak istenen olguyu - işlenen temayı bilmeden ahkam kesmeyin. eğer coğrafya kader olsaydı bir ibni haldun olmazdı. daha da somut örnek vermek gerekirse ibni haldun tarafından söylenen "matematik insanın davranışını değiştirir; hatta, dürüst kılar" sözüne bakıp tüik hesaplamalarının yanlış ve yalanlığı ortadayken ibni haldun için "bir şey bilmiyor" demeliyiz. ibni haldun ne coğrafyayı ne matematiği işliyor öne çıkarıyor.
anlatmak istediği olgu coğrafya veya matematik değil.
