hemen hemen bütün dinlere bir vesileyle sirayet etmiş, kült inanış.
hristiyanlık açısından ele alınırsa:
Gnostisizm Hristiyan dogmatizmine akılcılık yaklaşımını benimseyerek karşı koymuştur. Örneğin gnostikler isa'nın Tanrı'nın oğlu olmadığını savunmuş ve çarmıha çakılmadığını ileri sürmüşlerdir. Bununla birlikte, bazı Gnostikler isa'nın Tanrı'nın bir vücut bulmuş hali olduğuna inanıyordu.
