esnaf vergi kaçırıyor ve ülkemizin en büyük sorunu kayıt dışı ekonomi.
ülkemizin zeka seviyesi ve finansal okur yazarlığı ortada, şimdi kalkıp insanların anlamadığı (anlasa bile özümsemediği) teknik konulara girmeye gerek yok.
vergi sisteminde bir sorun varsa bu sorun yasalarla, kanunlarla, yönetmelik ve kolluk kuvveti ile çözülemez (ekonomik sorunları da) sorun tamamen ahlak ve etik değerler yanı sıra bir arada yaşama kültürü, sosyal sorumluluk-görev sorumluluğu ve yurttaşlık/vatandaşlık bilinciyle alakalıdır.
avam da yer eden "balık baştan kokar" gerçeğini düşünürseniz, bal tutan parmağını yaladığı toplumda kadını orospu yapan kocası, çocuğu hırsız yapan babasıdır.
devlet denen sosyal mutabakat yapısını aile gibi düşünün. kamu idaresi tıpkı bir ailede anne-baba gibidir. çocuklar ise (halk) devlet denen yapıda (ailede) anne babalarından (kamu idaresinden) ne görürse öyle davranır.
siyasi iktidarlar çeşitli nedenlerle vergi affı getirirse, yerel yönetimler başta olmak üzere iktidarlar vatandaşın yaptığı kaçak yapılara imar affı getirip tapu iskan verirse, ideoloji, siyasi, dini, etnik kimlik vb nedenlerle suç olan fiili, bırakın suç olmasını utanılacak bir şeyi ben yaparsam helal, sen yaparsan haram anlayışıyla aynı eylem fiil yüzünden birinin yıllarca hapis yatmasına iş eğitim hayatının geleceğinin yok olmasına neden olurken başkası bundan etkilenmemesi olursa o ülkede yasa, kanun, hukuk yok demektir.
evet, bir ülkenin gelişmişlik, hak ve özgürlüklerinin standartlarının belirleyicisi ve göstergesi vergi sisteminin sağlıklı ve adil işleyişidir.
örn: amerika'da bir terörist olup sizin cia (central intelligence agency) veya fbi (fedaral bureau of investigation) ile probleminiz olması, bir çalışan veya işletmeci olarak irs (internal revenue service) ile probleminiz olması yanında önemsizdir.
cia ve fbi ile probleminiz olması sorun değill. bir market veya avm ya da benzinlik okulu havaya uçurabilir insanları öldürebilirsiniz.
abd'ye savaş açabilirsiniz. ya da ikiz kuleleri yıkıp binlerce insanı öldürebilirsiniz (bakınız: ladin ailesinin amerika'da ki şirketlerine yaptırım yapılmaması ve tticari faaliyetlerine dokunulmaması) tüm bunla sorun değil.
bir terörist olsanız bile verdiğiniz zararı telafi etmeden oturup cia, fbi ve federal hükümetle anlaşır affa uğrar abd için çalışabilirsiniz.
unutmayın ki asla federal hükümete ödeyeceğiniz vergiye tırnak atamazsınız. eğer irs ile sorunlarınız varsa irs soruşturması denetimine girmiş, vergi kaçırıyorsanız size federal gelirde uğranılan gelir kaybını-ödeyeceğiniz vergiyi ödetmeden sizin yakanızı bırakmazlar.
ne abd başkanı, ne cia, ne fbi size karşı yürütülen soruşturma ve cezalardan size muafiyet af getiremez.
amiyane tabirle "bu adama-şirkete dokunma. vatan millet devletin bekası için gerekli" diyemez. bu kişi-şirket abd dışında bir merkezi varsa ve şirket yöneticisi-başkanı abd vatandaşı değilse ve abd vatandaşlığı alacaksa bu vergi kaçıran kişiye kimse-hiç bir kurum abd vatandaşlığı veremez ve abd de şirket faaliyetini sağlayamaz.
önce bu kişiden cezasıyla birlikte tüm vergileri tahsil edilir ve irc denetiminde şirket faaliyetine ve bu kişinin abd vatandaşlığı veya hakları iade edilir.
hiç düşündünüz mü? ülkemizde "devletin malı deniz, yemeyen domuz" diye halk deyişi olduğu düşünülürse böyle bir söz neden çıkmış olabilir?
böyle bir atasözü olan toplumda esnaf vergi vermiyor diye ağlamak aptallıktır.
irs: Amerika genelinde vergileri toplayan vergi kanunlarını-yasaları uygulayan kurum desek daha kısa olur. vergi yardımı, vergi alınması, yanlış ve yalan vergi beyanları, bu durumlarda ortaya çıkan sorunları gidermek, yasaların ve uygulamaların (vergi) iyileştirilmesi-güncellenmesi ve olası yasal boşluk eksiklerin tamamlanıp giderilmesi gibi görevleri vardır.
abd başkanı tarafından atanan bir kabaca "müdür" tarafından yönetilir ama irc personel alımında ve faaliyet alanında bağımsızdır. abd başkanı çıkıp benim müdürüm, benim kurumum diyemez. emir talimat verdim diyemez ve kurumun atadığı müdürün faaliyetlerini eleştiremez. atadığı müdürü görevden alamaz, baskı yapamaz, istifaya zorlayamaz.
abd çadır devleti değil.
eleştirirse ne mi olur?
yasa koyucu olarak kongre senato başta olmak üzere atadığı müdür başkana "ağzını aç da kaç karış bir bakayım" der.
