etraf bu anlayış, dünya görüşü insanlarla dolu. bilerek mi bilmeyerek mi konuşuyorlar anlamam ama kesinlikle nasıl bir dünya nasıl bir durumda olduklarının ya farkında değiller ya da umursamıyorlar.
daha önce de yazmıştım. dünya'da teknoloji borsası nasdaq da işlem gören tekno şirketlerin ait olduğu ülke sıralamasında abd 1. sırada, kanada 2. sırada, israil 3. sırada. nasdaq da bu sıralama bu teknoloji şirketlerin kurulduğu ait olduğu ülke sıralaması. amerika ve kanada'da ya da başka bir ülkede kurulmuş olup ama israil ile dolaylı-direkt olarak bağlantısı olan şirketleri de düşünürseniz nasdaq da işlem gören teknoloji şirketlerinde israil 1. sıradadır.
israil'in sahip olduğu bu teknoloji şirketleri arasında sadece chip, yazılım, endüstriyel-4. sanayi devrimi vb alanında faaliyet gösteren-ürün-hizmet üreten şirketler yok.
yani, kalkıp arabanız bilgisayarınız telefonunuz televizyonunuz klima beyaz eşya, fabrikanızda robot üretim gereklilikleri vs ürünler ve ürünlerin elektronik yazılım-sistem parçalarını iletişim-işletim-güvenlik gereçleri (yazılım-donanım gerekliliklerini) üreten firmalar yok.
biliyor musunuz? bu şirketler arasında Kavundan karpuza, üzümden hurmaya, domatesten biber patlıcana kadar her şeyin yanı sıra deniz ürünleri (mercanlar balıklar vb) yetiştirildiği moşavlar ve kibutzlar (tarım, hayvancılık, deniz ürünleri üreten çiftlikler) var.
edibüdü: özel mülkiyetin olduğu tarım çiftlikleri moşav, özel mülkiyetin olmadığı ve devletin sahip olduğu ama komün sistemle (devletin himaye ettiği, kontrol teşvikle geri planda desteklediği) işletilen çiftliklere kibutz denir.
neyse, devam edelim; "ne alaka ya? şimdi kalkıp urfa ceylanpınar tarım işletme çiftliğnin bünyesinde bir kurumu kalkıp dünya'nın en büyük teknoloji borsası olan nasdaq da işlem mi görecek?" diyebilirsiniz.
"adamlar kalkıp kara için patlıcan deniz için mercan vs yetiştiriyor diye dünyaca sayılı teknoloji şirketi mi oluyor" demeyin, oluyor.
bu çiftlikler birer ar-ge merkezi. baktığınızda dıştan görünen kavun karpuz patlıcan tarlası ama toprağın elverişsiz ve iklimin çöl olması nedeniyle toprağın sadece üst kısmındaki 30 cm. bölümünde ekim yapıp yılda bazen 3 bazen 4 kez hasat elde ediyor.
israil, Ölü Deniz'in güneyinde Ürdün sınırı boyunca Akabe körfezine doğru uzanan deniz seviyesinin 150 metre altındaki suyun olmadığı Arava çölünde kurduğu tarım çiftliklerinde bölgeye adeta bir vahaya çevirmiş.
su olan yerler de yer altı suları olup bu sular tuzlu ve tarıma elverişli olmamasına rağmen kurduğu tarım teknolojileri sayesinde üretiminin %10 kısmı iç piyasaya, %90 kısmı abd avrupa'ya ihraç ediyor.
