ilk defa 1210 yılında Gottfried von Strasburg tarafından derlenen Kelt kökenli ingiliz destanı. Dünya edebiyatının en güzel destanlarından biridir. Daha sonra 1300 yıllarında 3344 dizeyle Sir Tristram adıyla da yazılmış fakat en önemli çalışmaları Sir Walter Scott yapmıştır.
Keltik destanın birçok hikâyeden etkilendiği bilinmektedir.
Pers Destanı Visu Ramin
Ovid'in Aridiane Narkosta hikâyesi
Kral Arthur ve Kutsal Kase hikâyeleri
Tristan efsanesinin baş kahramanı ve sevgilisinin isimleri. Lancelot ve Guinevere ya da Aragorn ve Arwen ikililerine benzetilmektedir.
diger dillerde de bazi versiyonlari bulunur:
Fransa: Fransız Marie de France bu hikâyeyi Chevrefoil adıyla Fransızcaya empoze etmiştir. Başka bir düzenleme de Tristan et Iseult adındadır.
iskandinavya: Tristrams kvæði, Saga Af Tristram ok Ísodd adıyla düzenlemiştir.
Almanya: Tristan adıyla 130 dizelik bir şiir Viyana Ulusal Kütüphanesinde bulunmaktadır.
ispanya: "Carta enviada por Hiseo la Brunda a Tristán; Respuesta de Tristán" adıyla iki hayali aşık arasındaki mektuplaşma biçiminde yayınlanmıştır.
Ayrıca Cervantes Saavedra'nın Don Kişot adlı eserinde "Tristan ve Iseo" şeklinde, bu hikâyeye telmih yapılır. [1]
italya: italya'da oldukça popüler olan destan aşağıdaki isimlerle yayınlanmıştır:
Cantari di Tristano
Due Tristani
Quando Tristano e Lancielotto combattiero al petrone di Merlino
Ultime impresse e morte Tristano
Vendetta che fe messer Lanzelloto de la Morte di Mister Tristano
Tavola Ritonda
Tristano Panciaticchiano
Tristano Riccardiano
Tristano Veneto
Belarus: Povest Trychane adıyla 1560 yılında düzenlenmiştir.