Psikolojide "teşhircilik" terimi, kişilik özellikleri ve davranışlarla ilgili bir kavramdır. Teşhircilik, kişinin dikkat çekme, onay alma veya başkaları tarafından beğenilme isteğiyle karakterize edilen bir davranış kalıbıdır. Bu kişilik özelliği, birçok farklı şekilde kendini gösterebilir ve bazı durumlarda patolojik boyutlara ulaşabilir.
Teşhircilik, temelde üç ana boyutta görülebilir:
Dikkat Çekme isteği: Teşhirci kişiler, sürekli olarak diğer insanların dikkatini çekmeye çalışabilirler. Olaylara, durumlara veya grup içindeki etkinliklere gösterişli bir şekilde katılarak, kendilerini diğerlerinden farklı bir şekilde sunma eğilimindedirler.
Onay Alma isteği: Teşhircilik, genellikle başkalarından sürekli onay ve beğeni talep etmekle karakterizedir. Bu kişiler, başkaları tarafından takdir edildiğinde kendilerini daha iyi hissederler ve bu onay ihtiyacı davranışlarının arkasında önemli bir güdüleyici faktördür.
Kişisel Özgüven ve Özsaygı Sorunları: Teşhirci kişilerin, içsel olarak düşük özgüvene sahip oldukları veya özsaygı eksikliği yaşadıkları düşünülür. Dış dünyadan gelen onay ve dikkat, kısmen bu içsel eksikliği doldurma amacı taşır.
Teşhircilik, normal bir kişilik özelliği olabilir ve bazı kişiler sosyal ortamlarda dikkat çekmeyi, eğlendirmeyi veya başkalarıyla etkileşimi seven doğal teşhirci özelliklere sahip olabilirler. Ancak, bu davranışlar aşırıya kaçtığında veya kişinin sosyal ve işlevsellik alanında sorunlara yol açtığında patolojik olarak değerlendirilebilir.
Teşhircilik, narsisizm, borderline kişilik bozukluğu ve histrionik kişilik bozukluğu gibi bazı kişilik bozuklukları ile ilişkilendirilebilir. Bu tür durumlarda, teşhircilik, kişinin sosyal ve kişisel ilişkilerini olumsuz etkileyebilir ve yaşam kalitesini düşürebilir.
Tedavi, teşhircilikle ilgili sorun yaşayan kişiler için bireysel terapi veya danışmanlık seanslarıyla mümkündür. Terapi sürecinde, kişi içsel motivasyonları, duygusal düzenlemeyi ve sosyal ilişkileri yönetme becerilerini geliştirebilir ve teşhircilik davranışlarını daha sağlıklı bir şekilde yönlendirmeyi öğrenebilir. Ancak, terapiye yönlendirme, teşhircilik özelliğinin patolojik bir boyut kazandığı durumlarda uygun olacaktır.
