ihracat rekoru kırıyoruz demeyi ekonomik açıdan belki tartışabiliriz.
ihracatımız ne kadar artarsa borcumuz da o kadar artıyor, çünkü; 100 liralık mal satmak için 120 liralık mal alıyoruz. bir bakkal dükkanı veya market işletiyorsunuz, pazarda limon satıyorsunuz, ticari olarak düşünün yani...
örn; 2019 yılında ticaret bakanının övünerek açıkladığı dış ticaret açığımız kapanıyor diye sevindiği duruma göre 2019 da ilk 10 ayda 148 milyar dolarlık mal satmışız 172 milyar dolarlık mal almışız.
bu yıl 6 aylık (2023 yılı Ocak-Haziran) dönemde geçen yılın aynı dönemine göre;
ihracat, %1,8 oranında azalarak 123 milyar 377 milyon dolar,
ithalat, %4,3 oranında artarak 184 milyar 795 milyon dolar.
köşe başına dönerci açsanız 123 liralık satış için 184 liralık mal alsanız batarsınız.
üstelik artan maliyetler (işçi, dükkan kirası, elektrik, su, iş yeri ekipmanı vb giderler) düşünülürse bir esnaf olarak dükkanınızı/durumunuzu işletme ve ekonomik gerçeklerle değil de "kısmet, kader, rızkımız bu kadar, diğer esnaflar bizi kıskanıyor, benim büyümemi başarılı olmamı istemiyorlar, bakın ne güzel dükkana masa sandalye dekorasyon yaptırdım, dükkanı çevirmek için bana kredi vermeyenler suçlu, benim ekmek teknem vs" gerekçelerle hayal aleminde kendi ürettiğiniz değerlerle kutsallarla aklı ve matematik gerçekleri dışlayarak konuşmanızı kimse ciddiyete almaz ekonomik işletme tartışmasını sizinle kimse yapmaz.
matematik ile, ekonomik verilerle oynayarak rakamları istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz ama sonucu, yaşanacak olanı değiştiremezsiniz.
merkez bankası politika faizi denen rakamı değiştirebilir, tüik kurumunca açıklanan enflasyon rakamları ile oynayabilirsiniz. enflasyonu da faizi de düşük gösterebilirsiniz ama şu an yaşadığımız durumu/sonucu değiştiremezsiniz.
canınız kaymak istedi diye manda alıp beslemek veya param var manda alıp beslemeye gerek yok diyebilirsiniz. tabi ki amacınız manda değil de kaymak olmalı ve akılcı bir maliyet analizi, kabul edilebilir sürdürebilir tedarik, istikrarlı tutarlı akılcı bir politikanız olmalı.
taze süt içmek için inek alıp balkonda beslemek veya her canı süt istediğinde arabaya binip yüzlerce kilometre yol yapıp bir bardak taze süt içmekle hava atmamak lazım.
