ittihatcilar ve dahi jonturkler "turk milleti" denen kavramin atasi degil, olsa olsa taseronu olabilir. cunku turk milleti de dahil olmak uzere yeryuzundeki butun milletlerin atasi abd'dir.
amerikada birikmis koloni ahalisi ingiliz imparatorluguna karsi galip gelmeden once dunya uzerinde "millet" diye bir kavram henuz icat edilmemisti. o zamana kadar insanlar din, kabile, klan, sehir tarzi kimlikler ile yasayip giderdi. iste millet kavrami ortak dil ve semboller ile olusturulan ve normalda bir arada duramayacak, yani cografi, kulturel hatta genetik olarak bile birbirlerine uzak olan gruplari matbaa ve trenler sayesinde ortak bir birligin uyeleri olmaya ikna etti. ne der mesela turk milletinin tanimi: "kendini turk hisseden herkes turktur". yani sen kendini bir millete ait ilan edersen, ustune bir de o dili konusabiliyorsan oldun sana o milletin uyesi. bu kadar basit bir uyelik yontemi olmasina ragmen bunyede yarattigi kudret cok yuksektir; insanlar bildigin o ugurda hayatlarini verebilir; sadece 20. yuzyil bunun ornekleri ile dolu, ustelik dunya capinda.
belki her milliyetcilik amerikan ya da turk milliyetciligi kadar gevsek degil, mesela japon milliyetciligi sen kendini japon ilan etsen de seni japon milletinin icine kolay kolay almaz, bir takim detayli kulturel bariyerleri de asman gerek, hatta belki seni degil ama cocugunu kabul eder. ama dunyanin diger ulkelerinde millete uye olmak biraz daha kolay, yeter ki o milletin benimsedigi ortak dil konusulsun, biraz o topraklarda zaman gecirilsin, bir de kisi kendisini o millete ait hissetsin.
dunyanin siyasi ve sosyal haritasinda sadece son iki yuz senede yarattigi donusum goz onune alindiginda millet kavraminin dinlerden sonra insanligin ortaya koydugu en tesirli ideoloji oldugu su goturmez. ve bunun da atasi abd'dir, ki 1789 fransa ayaklanmasi eger zamanla "fransiz devrimi"ne donusebildiyse bunun nedeni ondan on sene once basariya ulasmis bir amerikan ornegi oldugu icindir. ne diyordu amerikan bagimsizlik bildirisinin en tepesinde buyuk puntalarla? "we the people". iste bunu hayal edince insan bir anda kendisini hicbir zaman tek tek tanimayacagi milyonlarin bir ferdi gibi hissedebiliyor. cok acayip ve bir o kadar da guclu bir fikir. bayagi da tuttu yani...
