son dönemde verilen ve verilecek olan lisanslarla, türkiye'nin belki de önümüzdeki 10 yılında verilecek olan toplam yenilenebilir enerji lisansını birkaç aylık bir operasyonla -belki de giderayak- bir anda veren bir kurumdur.
olay muhtemelen kamuoyunda hiç gündeme gelmeyecek ama enerji sektöründekiler bu dediğim sürecin çok net farkındalar ama kimse, kendi de bir parmak bal kapabilirim umuduyla gündeme getirmiyor ve bu olay böyle geçilecek muhtemelen.
Çok detaylara girmeden olayı kısaca özetleyim:
* Enerji piyasasında lisanslı elektrik üretmek için ilgili lisanslar EPDK tarafından verilmekte. Güneş ve Rüzgar'dan elektrik üretmek düşük maliyetli olduğu için herkes bu lisansların peşinde fakat uzun zamandır YEKA projeleri dışında yeni lisans verilmiyordu. YEKA projeleri ise zaten açık eksiltme usulü yarışma ile alınabiliyor.
* Sonra bir gün EPDK çıktı dedi ki, enerji depolama tesisi kurmayı taahhüt edene yarışmasız lisans hakkı vereceğim.
* Bu gelişme sektörde birçok firmayı heyecanlandırdı ve herkes EPDK tarafından bu sürecin nasıl olacağını açıklayacak yeni bilgileri beklemeye başladı.
* Tüm bu gelişmelerden önce, santral kurmaksızın enerji depolama tesisi kurmak için firmalar başvuru yapıp enerji depolama tesisi kurabiliyorlardı fakat elektrik üretmeden, sadece al sat yapabiliyorlardı. Bunun için tedarik lisansına ihtiyaç duyuluyor. Fakat elektrik üretmeden bu ticaretin yapılması çok karlı olmadığı için pek kimse bu lisansa başvurmuyordu.
* Birçok firma EPDK tarafından sürecin nasıl ilerleyeceğinin açıklanmasını beklerken, bazı firmalar enerji tedarik lisansı almaya başladılar ve enerji depolama tesisi kurmak için lisans başvuruları yaptılar.
* Ve sonra EPDK çıktı, süreci tanımladı, fakat şöyle çok kritik bir hak tanıdı: daha önce enerji depolama tesisi kurmak için tedarik lisansı ile başvuran firmalar, bu başvurularını revize ederek rüzgar veya güneş santrali kurabileceklerdi.
* Bir şekilde bu bilgiye önceden sahip olan firmalar, kimse ile rekabete girmeden (şebeke kapasiteleri limitli olduğu için büyük bir rekabet var) enerji depolama izinlerini alıp bunları sonradan değiştirerek enerji üretim santralini de içerecek şekilde başvurularını revize ettiler ve bu önlisansları aldılar.
* EPDK başkanı çıktı, her yerde 100 GW başvuru oldu diye, sanki kendisinin bir başarısı varmış gibi gerine gerine haber yaptırdı.
* Bunlardan ne kadarı, adil rekabete aykırı bir şekilde, diğer kimsenin haberi yokken enerji depolamadan başvurup sonradan değiştirenler, bunu bilmiyoruz.
* Şimdi eminim çıkacak diyecek ki, "bizim açımızdan tüm başvurular önlisans alabilir ama TEiAŞ kapasitesi yok bu nedenle herkese önlisans veremiyoruz"
Şimdi bu işin ticari büyüklüğünü hesaplayalım. 1MW bu tür bir tesis için sadece lisansın değeri yaklaşık 150.000 USD. Muhtemelen bu dönemde EPDK toplam 20-30 bin MW önlisans verecek. Yani toplam oluşturulan değer 20.000 * 150.000 = 3 Milyar dolar !!
Bunun ne kadarı, kimsenin haberi yokken depolamadan başvuranlara verilecek, bu belirsiz.
Ayrıca, giderayak türkiyenin önümüzdeki 10 yılda verilecek olan toplam lisansını 3-4 aylık bir operasyonda vermek hak mıdır? Bunun hesabı sorulacak mıdır?
Malesef burası Türkiye ve muhtemelen bunlar, yapanların yanına kar kalacak.
Ben tarihe not düşmek bilinciyle tüm bunları gören biri olarak belirtmiş olayım. Gelişme olursa güncellerim.
