Kader, bir hadisenin sebep ve neticesiyle de ilgilidir. Yani, “Şu netice, şu
sebeple meydana gelecek.” hükmünü içerir. Öyleyse, “Madem filan adamın filan vakitte ölmesi mukadderdir. Kendi cüzî iradesiyle tüfeğini ateşleyen adamın ne kabahati var?
Ateş etmeseydi diğer adam yine ölecekti.” denilmemelidir. Çünkü kader o adamın ölmesini, berikinin tüfeğiyle belirlemiştir. Eğer tüfekle ateş edilmediğini varsaysan, kaderin bu hadiseyle ilgisi bulunmadığını kabul etmiş olursun.
,
Öyleyse biz hak ehli deriz ki: “Tüfekle ateş edilmeseydi o adam ölür müydü, bilemeyiz.”
Cebriye mezhebindekiler der ki: “Ateş edilmeseydi yine ölürdü.”
Mutezile ise şöyle der: “Ateş edilmeseydi adam ölmezdi.”
