bana acı acı tebessüm ettiren tv de yayınlanan kampanya.
kumbarasında, cebinde 3-5 kuruşu bağışlamış olan insanları (vergiden düşemeyecek-düşmeyecek olanları) minnet ve saygıyla anarım.
allah sizden razı olsun.
neyse, nasrettin hoca su getirmesi için testiyi çocuğa verir ve çocuğa bir tokat atar. bunu neden yaptığını sorana "testiyi kırmaması için" der. orada ki insanlar "ama hocam daha çocuk testiyi kırmadı ki" der. hoca da "testiyi kırdıktan sonra atılan tokatın ne anlamı var?" der.
testi kırılmadan tokat atalım.
açıklanan toplanan para 115 milyar tl sms vs hariç rakam.
barınma açısından bu rakam ne ifade eder? malum, ortalama bir fiyat çıkarılacak olursa depreme dayanıklı bir yapıda (iskan) 2020 yılı içerisinde kaba inşaat için birim metrekare maliyeti 550 TL/m² idi. 2021 Kasım ayı içinse bu rakam 940 TL/m²'ye ulaşmıştı hatırlayacağınız gibi. Kaba inşaat maliyetleri 2022 Mart ayı itibariyle ise 1.933 TL'ye, 2022 Haziran ayı itibariyle de 2.180 TL'ye dayanmıştı. iki yılda 550 tl den 2180 tl ye çıkan inşaat metrekare (kaba inşaat) rakam.
2022 rakamlarına göre toplanan yardım ile 53 milyon metrekare kaba inşaat maliyeti tutarı karşılanabilir ki; 80 metrekarelik bir daire olarak düşünürsek bu da ortalama 660.000 kaba inşaat daire parası eder. 5 katlı her kat 4 daire olsa 33 bin blok kaba inşaat maliyeti bu yardım karşılar.
2023 maliyeti, enflasyon, kur farkı, yeni yapılacak iskanların alt yapısı, ulaşım (yıkılan binaların yerine zemin olarak tarım arazisi alüvyon zemin vb üzerine yeniiden inşa etmeyeceğimiz, yıkılan binaların olduğu zeminler park deprem vb felakelerde toplanma alanı vs olarak boş bırakılacağı yeni yapıların buralara yapılmayacağı varsayarak) devletin de bu yeni yapıların yapımında arsa arazi bedelinde, malzeme işçilik de ötv-kdv de muafiyet vb teşvikleri (-/+) değerleri de düşünürsek (örn: depremzedelere konut yapmada kullanılan iş makinelerinde akaryakıt da tamir, yedek parça, ithalatında vergi alınmaması) bitmiş olarak konut sayısı en az 20 bin blok, 80 metrekarelik 400 bin daire eder.
evet, gerçekten devlet bir evinden başka mülkiyeti olmayan emekli çalışan dar gelirliye depremde yıkılan evine karşı 400 bin daire dağıtabilir.
bunun için denetim şeffaflık hesap verilebilirlik ve hesap sorulabilirlik, işi ehil olana verme, sorumluluk sahibi olmak, planlama programla denetleme, bilgi edinme özgürlüğü (ticari sır bahanesi vb gerekçeler olmaması) gerek.
tabi ki önceliğimiz şimdilik bu değil.
önceliğimiz deprem molozlarının kaldırılması gerek, kaldırmak yetmiyor; bu molozların sağlık açısından toprağa bitkilere havaya kimyasal ve biyolojik tehditleri-tehlikesi açısından molozların sterilizasyona tabi tutulmalı.
deprem bölgesi ve geçici yaşam alanlarının sağlık-yaşam açısından uygun hale getirilmeli.
özellikle çocuk kadın sağlığı ve hijyen (temizliik, banyo, tuvalet vb) tüm depremzedeler olası bir salgın, kalıcı kronik rahatsızlıklara karşı önlem alınmalı. baharla ve yağacak yağmur, eriyen kar suyu, artacak sıcaklıkla nasıl bir bakteri virüs tehlikesi doğacak malum, özellikle çocuk ölümleri olabilir.
