kurtuluş savaşı tam bir seferberlik ruhu içinde gelişmemiştir.savaşın başında, halk hem yıllardır süregelen savaşlardan dolayı yorgun ve bezgindir hem de baştaki komutanlara henüz tam anlamıyla güvenmiş değildir.daha sonra özellikle 2. inönü savaşının kazanılmasıyla birlikte halkın katılımı ve inancı artmıştır.
2. inönü ve özellikle eskişehir kütahya muharebelerinde asker kaçakları ordunun neredeyse yarısına yakın olmuştur.bunun karşılığında da bunları engellemek için bir takım yaptırımlar uygulanmıştır.idam cezası da bunlardan biridir.ancak her kaçak idam edilmemiştir.hatta birçoğu affedilmiş ve orduya tekrar katılmıştır.istiklal mahkemelerinin 11 eylül 1920-ekim 1923 arasındaki toplam 13 mahkemede verdiği toplam idam cezası sayısı 3811 dir. bunun 1054 tanesi infaz edilmiş 2827 si ise ertelenmiştir.ertelenenlerin de bir kısmının daha sonra idam edildiğini düşünürsek bu sayı 1500 civarındadır. ayrıca bu idamların hepsi asker kaçakları değildir. idam edilenler : ısrarlı asker kaçakları, asiler, hainler, casuslar, bozguncular, katiller, ırz düşmanları, soyguncular,halka eziyet eden görevliler, işgalcilerle işbirliği yapan rum ve ermenilerdir. *
kurtuluş savaşında yüzbinlerce şehit verilmemiştir. hiçbir resmi tarih kaynağında böyle bir rakam yazmamaktadır.ayrıca türk ordusunun büyük taaruzdaki toplam mevcudu bile 225000 dir.
askeri belgelere dayanarak şehit sayısının dökümü: ermeni harekatı 46, gediz 181, birinci inönü 121, ikinci inönü 681, aslıhanlar dumlupınar 400, kütahya eskişehir 1643, sakarya 5713, büyük taaruz 2543= 11328.
lozan antlaşması tam bir galibiyet göstergesidir evet. yüzyıllarca osmanlının kanını emen kapitülasyonların kaldırılması bile başlıbaşına bir zafer sayılırken bir de bunun üstüne tek mermi atılmadan alınan trakya'yı ve elde edilen maddi manevi bağımsızlığı eklersek bu iddianın ne kadar saçma olduğu zaten ortaya çıkar.
kurtuluş savaşı batıda ingiliz birlikleri*, kuzeyde rum çeteleri,doğuda ermeniler, güneyde fransız ve ermeniler, batıda ise yunanlılara karşı verilmiştir. italyanlarla savaşılmamıştır. italyanların türklerin yanına geçmesinin sebebi de işgalin başında gizli anlaşmalarla onlara vaadedilen batı anadolu topraklarının yunanlılara verilmesidir.
ayrıca kazım karabekir anılarında yunnalılarla mücadeleyi küçümsemiş, hatta sakarya savaşına 2-3 sayfa yer vermiştir. kendisinin sorumluluk sahibi olduğu doğu cephesini ise neredeyse 200 sayfa boyunca anlatmıştır. ayrıca tüm bunlara rağmen hala kurtuluş savaşında sadece yunanlılara ve ermenilere karşı savaşıldığını söyleyenlere, sözleri anonim olan kurtuluş savaşı destanı adlı parçayı dinlemelerini tavsiye ederim.tabi "bu parçanın sözleri anonim değil,resmi tarihin saptırması" derlerse söyleyecek bişey kalmaz.
