halk anti-emperyalist bir bağımsızlık savaşı vermemiştir. halka yunanlılığa, ermeniliğe karşı ve padişahı kurtarmak için savaşıldığı söylenmiş ancak emperyalizme karşı tam bağımsızlık için savaşılmıştır. halkta bağımsızlık bilinci yoktur. ilk kurşunu atan hasan tahsin'den halide edip'e kadar dönemin birçok aydını ingiliz mandacısıdır ancak bu o dönemin koşullarında hoşgörülebilir bir şeydir çünkü o dönem ingiliz mandası olmanın utançtan ziyade onlar gibi asil bir milletin mandası olmanın gurur olması şeklinde sıkı bir kamuoyu vardı ve birçok aydın yanılgıya düşmüştü. halkta ilk tepkiler yunanlılar ve ermeniler işin içine sokulunca ortaya çıkmıştır ingiliz askerlerine karşı en ufak bir tepki söz konusu değildir. daha detaylı bilgi için doğan avcıoğlu'nun milli kurtuluş tarihi-1 kitabını tavsiye ederim.
