9 eylül 1922de yunan ordularının egede denize dökülmesiyle bitirildiği sanılan savaştır. ancak bu olay böyle değildir. anadoluda karadenizde pontusçu rumların direnişi devam etmektedir ve ulu önder mustafa kemal atatürk orduların büyük bir kısmını karadeniz e yönlendirir. 23 şubat 1923 e kadar pontusçu rumlarla mücadele devam eder. son operasyonda 12 bin rum çeteci ölü ele geçirilir 11binden fazla canlı ele geçirilir. bu çeteciler yunan üniformalılardır ve canlı ele geçirilenler istiklal mahkemelerine çıkarılmak zorundadır. ancak ulu önder mustafa kemal vatan hiyanet içinde bulunan bu rumları ve işbirlikçi bölge halkını hukuksal olarak idam ettirme hakkı olsa bile ve idam etse kimse ses çıkaramasa bile idam ettirmez. bundan önce 170 tane işbirlikçi türk ü idam ettirmesine rağmen bunlar içinden idam kararı çıkarmaz ve lozan a bir mesaj yollar.
venizelos bu çetecilerin hayatını kurtarmak ister ve onları ülkesine ister bunun üzerine de atatürk bu 11bin tanesini değil hepsini yollarım der.ancak venizelos bu sefer de bütün türkleri yollarım der ve mustafa kemal kabul eder.
sonra ise venizelos çark ederek istanbuldaki emellerini devam ettirebilmek için istanbuldaki rumlar kalsın der. bu sefer de ulu önder mustafa kemal
venizelosla benzer bir nedenden ötürü batı trakya türkleri kalsın der ve bilinen mübadele anlaşması imzalanır.
