Varaka bin nevfel, Câhiliye döneminde müşriklerin yaşayışından ve tapınmalarından hoşlanmayan Ubeydullah b. Cahş, Osman b. Huveyris ve Zeyd b. Amr ile birlikte yeni bir din arayışı içine girmiş, bu amaçla Suriye tarafına yaptıkları seyahat neticesinde Hıristiyanlığı seçmiştir. Ancak onun hangi din üzere öldüğü konusu ihtilâflıdır.
Onun putlar adına kesilmiş kurban etlerini yemediği ve içki içmediği, putperestlikten Hıristiyanlığa geçtiği, okuma yazma bildiği, incil’i okuyup onu Arapça veya ibrânîce yazdığı rivayet edilmektedir.Ayrıca Varaka’da incil’in bazı nüshalarının da bulunduğu zikredilmektedir. Bu bilgilerden hareketle bazı oryantalistler Varaka’nın Ehl-i kitap kültüründen haberdar hıristiyan bir Arap bilgini ve Mekke’deki hıristiyanların lideri olduğunu, Hz. Muhammed’e birçok şey öğrettiğini iddia etmiş, dolayısıyla onun tebliğinde Hıristiyanlığın etkisinin bulunduğunu söylemiştir.
Ancak ilk vahyin gelişinden hemen sonraki görüşmeleri dışında Hz. Peygamber’in Varaka ile münasebet kurduğuna dair bilgi yoktur.
Hz. Hatice (ra) bir gün bir rüya görmüştü. Rüyasında, "güneşin gökyüzünden inerek kendi evine girdiğini ve ışığının evinden çıkıp bütün Mekke ahalisinin evlerini aydınlattığını, görmüştü." Gördüğü bu rüyayı amcaoğlu Varaka bin Nevfel'e anlattığında Varaka:
"Ey Hatice! Eğer bu söylediklerin doğru ise, Muhammed'in âhir zaman peygamberi olacağından hiç şüphe yoktur. Ben, zaten bu ümmet içerisinden bir peygamber çıkacağını seziyor ve bekliyordum. Bu zaman, onun zuhur etme zamanıdır." (islam Tarihi, Osmanlı Yayınevi, 2/167)
Kâinatın Efendisi (asm) evine gelir, Hatice validemiz karşılar. Ancak bu gelişi diğer gelişlerinden farklıdır. Hatice çok farklı şeylerin olduğunu anlar. Ne olduğunu sorar; ancak cevap alamaz. Kâinatın Efendisi (asm) başından geçenleri anlatacak durumda değildir. Hemen istirahata çekilir, biraz dinlendikten sonra, başından geçenleri Hatice'ye anlatır.
Fakat Hatice de neler olduğunun tam farkında değildir. işin mahiyetini tam olarak anlayabilmek için Amcası Varaka bin Nevfel'e gitmeyi teklif eder. Varaka yaşı ilerlemiş, ilmi ve tecrübesi herkes tarafından bilinen değerli bir zattır. Kâinatın Efendisi (asm) bu teklifi kabul eder ve Hatice ile birlikte Varaka bin Nevfel'e giderler.
Kâinatın Efendisi (asm) başından geçenleri bir bir anlatır. Sessizce anlatılanları dinleyen Varaka, heyecanlanmıştır:
"Senin gördüğün, peygamberlere gelen Namus'tur. Keşke kavmin seni Mekke'den çıkaracağı zaman seninle beraber olsaydım."
Hayret içinde Varaka'yı dinleyen Kâinatın Efendisi (asm):
"Onlar beni çıkaracaklar mı?" diye sorar:
"Senin getirdiğinin benzerini getiren hiç kimse yoktur ki, kavmi ona düşman olmasın. Şayet o güne yetişirsem, sana yardımcı olmaya çalışırım."
