hakkında birçok kaynaktan yararlanarak araştırdığım bir olay.
burda olay şöyle hacı abi;
aslında mevzu 1979 yılında ayetullah humeyni tarafından iran'ın monarşi lideri şah rıza pehlevi'den yönetimi alması.
fakat bu olaylar olana kadar, iran ekonomisinde ciddi büyümeler kaydediliyor.
şah rıza pehlevi, aslında iran petrolleri ve yeraltı kaynaklarını ingilizlere peşkeş çekiyor. düşün o kadar kötü bir ekonomi var ki, çıkarılan petrollerin ve yeraltı kaynaklarının yüzde 90'ına ingilizler el koymasına rağmen ekonomide yine de ciddi büyüme oluyor. tabi bu halka da yansıyor. orta sınıf gitgide zenginleşmeye ve alım gücünü yükseltmeye başlıyor. fakat yine de alt sınıfla aradaki bağların kopmaması sağlanamıyor.
o dönem öğrenci olan bir iranlı, tahran'da, sadece ingilizlerin takılabildiği, kapısında köpekler ve iranlılar giremez yazan eğlence mekanları olduğunu anlatıyor. sokaktaki 10 otobüsten 9'unu iranlılar kullanamıyor. bunun gibi birçok muhabbet var.
tabi sen halka bunları yaparsan halk da sana cezayı verir aga.
ayetullah humeyni dediğimiz adam, aslında imam. bu tarz olaylara cami cemaati ile vaazlarda tepki gösterirken, hemfikir olan iranlı çoğalınca, herifin cemaati büyüyor. şah rıza pehlevi de bakıyor ki bu humeyni benim için tehlike, bunu önce ırak'a, sonrasında paris'e sürgün ediyor. fakat akacak kan damarda durur mu? humeyni'nin yanındaki müridleri, vaazlarını kasede kaydederek, iran'daki bağlantılarına yolluyor ve el altından halka dinletilmesini sağlıyorlar. bu yüzden dünya genelinde bu devrimin adı, kaset devrimi olarak da bilinir.
sonuçta olay şah rıza pehlevi'nin sağlık sorunları sebebiyle ingiltere'ye gitmesi ve ordan bir daha geri dönememesiyle sonuçlanıyor. ayetullah humeyni paris'ten geliyor, monarşi yıkılıyor, yerine iran islam cumhuriyeti adı altında bir düzen getiriliyor.
humeyni geldikten sonra yaptığı ilk işlem, şah döneminde yasaklanan ne kadar kitap ve yazar varsa, hepsinin tercümanlarca çevrilip kitapların kilo ile satılmasını sağlamak.
ülkede kalan şah dönemindeki üst düzey yöneticiler, iran islam devrimi mahkemeleri tarafından yargılanıyor ve büyük çoğunluğu idam edilmek suretiyle cezalandırılıyor.
işin bu kanadında sallandıran hakim olarak adlandırılmaya başlanmış, sadık halhali isimli bir hakim var ki, onu da sonra anlatırım o da ayrı bir perspektif. fakat çok kalem kırmış, düşün adı sallandıran hakime çıkmış.
bugün gelinen noktada iran hala ayetullah humeyni tarafından gerçekleştirilen bu düzen ile yönetilmeye devam ettiriliyor.
hangisi daha iyi bunu en iyi iki dönemi de yaşamış bir iran vatandaşı bilir ama ben mümkün olduğunca objektif kaynaklardan araştırmaya çalıştığım kadarıyla, şah rıza pehlevi'nin tam bir ingiliz ajanı olduğunu düşünüyorum. kısacası şuanki düzenleri bence daha iyi.
komşu ülkelerin yakın tarihlerine ışık tutan, ciddi bir olaydır. daha fazlası için objektif kaynaklardan araştırmanızı tavsiye ederim.
